Ο δρόμος προς τη δουλεία (The Road toSerfdom) είναι ενδεχομένως το αντιπροσωπευτικότερο βιβλίο των ιδεών του φιλελευθερισμού το οποίο κυκλοφόρησε το 1944. Ο Φρίντριχ Χάγιεκ, αποτέλεσε τον περασμένο αιώνα τον αντιπροσωπευτικότερο εκφραστή των απόψεων της φιλελεύθερης σχολής, πολύ πριν ο Φρίντμαν διατυπώσει την νεοφιλελεύθερη προσαρμογή στα δεδομένα της μετά τη χρεοκοπία του μεταπολεμικού Κεϋνσιανισμού τη δεκαετία του ’70.
Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου είναι η εκτίμηση πως μεταξύ δημοκρατικού σοσιαλισμού μιας κεντρικά σχεδιαζόμενης οικονομίας και του ολοκληρωτικού κομμουνισμού η διαφορά είναι μικρή καθώς αμφότερα στηρίζουν την λειτουργεία τους στο πλάνο της κεντρικής διοίκησης που εφαρμόζει μια κρατική γραφειοκρατία προνοώντας πρωτίστως για το ίδιον όφελος.
Ο καθηγητής Δημήτρης Δημητράκος έγραφε προ ημερών πως: «…ένας από τους λίγους συγγραφείς που το εκτίμησε ήταν ο σοσιαλιστής συγγραφέας George Orwell (1903-50). Ο Orwell εντυπωσιάστηκε από το μήνυμα του Hayek, που είχε φανεί ακραίο στους συγχρόνους του, και αυτό ήταν ότι δεν υπάρχει σινικό τείχος μεταξύ δημοκρατικού σοσιαλισμού και ολοκληρωτικού κομμουνισμού από τη στιγμή που και στα δύο επιβάλλεται ο κεντρικός οικονομικός σχεδιασμός από το κράτος.
Αλλωστε, το κοινό αυτό σημείο ήταν αποδεκτό από τους σοσιαλιστές της εποχής. Το 1945 η κυβέρνηση των Εργατικών στην Αγγλία είχε ενσωματώσει στο πρόγραμμά της την ιδέα του ελέγχου όλης της οικονομίας, εφόσον θα είχε καταλάβει τις «δεσπόζουσες κορυφές» της. Αυτό ακριβώς είχε εξαγγείλει ο Λένιν υποστηρίζοντας τη ΝΕΠ («Νέα Οικονομική Πολιτική») στο Δ΄ Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1922. Και στις δύο περιπτώσεις προϋποτίθεται η παναρμοδιότητα της πολιτικής εξουσίας και η οιονεί παντογνωσία των πολιτικών. Αυτή τη «μοιραία έπαρση» εκθέτει ο Hayek στον «Δρόμο προς τη δουλεία» και την καταδικάζει με τον πιο σθεναρό τρόπο...».
Ο καθηγητής Δημήτρης Δημητράκος έγραφε προ ημερών πως: «…ένας από τους λίγους συγγραφείς που το εκτίμησε ήταν ο σοσιαλιστής συγγραφέας George Orwell (1903-50). Ο Orwell εντυπωσιάστηκε από το μήνυμα του Hayek, που είχε φανεί ακραίο στους συγχρόνους του, και αυτό ήταν ότι δεν υπάρχει σινικό τείχος μεταξύ δημοκρατικού σοσιαλισμού και ολοκληρωτικού κομμουνισμού από τη στιγμή που και στα δύο επιβάλλεται ο κεντρικός οικονομικός σχεδιασμός από το κράτος.
Αλλωστε, το κοινό αυτό σημείο ήταν αποδεκτό από τους σοσιαλιστές της εποχής. Το 1945 η κυβέρνηση των Εργατικών στην Αγγλία είχε ενσωματώσει στο πρόγραμμά της την ιδέα του ελέγχου όλης της οικονομίας, εφόσον θα είχε καταλάβει τις «δεσπόζουσες κορυφές» της. Αυτό ακριβώς είχε εξαγγείλει ο Λένιν υποστηρίζοντας τη ΝΕΠ («Νέα Οικονομική Πολιτική») στο Δ΄ Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1922. Και στις δύο περιπτώσεις προϋποτίθεται η παναρμοδιότητα της πολιτικής εξουσίας και η οιονεί παντογνωσία των πολιτικών. Αυτή τη «μοιραία έπαρση» εκθέτει ο Hayek στον «Δρόμο προς τη δουλεία» και την καταδικάζει με τον πιο σθεναρό τρόπο...».
Κατά το συγγραφέα όταν τα κράτος επεμβαίνει μερικώς στην οικονομία, στο όνομα του «δημοσίου συμφέροντος», γίνεται αναπόφευκτη η διαφθορά αυτών που ασκούν την εξουσία. Διότι, απλώς, οι γραφειοκρατικές εξουσίες δεν προσελκύουν ανθρώπους αγγελικά πλασμένους.Προσελκύουν άτομα που κατά κανόνα θέλουν να εξουσιάζουν τις ζωές των άλλων. Γι αυτό στις επιλογές τους προτεραιότητα έχουν πάντα οι φίλοι τους. Διψούν για εξουσία. Πρόκειται για το φαινόμενο του πελατειακού καπιταλισμού, που δεν πρέπει να τον συγχέουμε με τον πραγματικό καπιταλισμό.
Κατά τον Φ.Α. Χάγιεκ, στον πελατειακό καπιταλισμό η τάξη αναδύεται μόνον από πάνω προς τα κάτω και όχι από κάτω προς τα πάνω.
Έτσι, η πολιτική εξουσία έχει τον σχεδόν απόλυτο έλεγχο της διαθέσεως των πόρων, γεγονός που πλήττει άμεσα τις δυνατότητες ελεύθερων ατομικών αποφάσεων. Ακόμα χειρότερα, εμποδίζεται η ελεύθερη επιλογή και η δυνατότητα συνεργασιών εν ελευθερία.
Αυτά έγραφε πριν 72 ακριβώς χρόνια ο Φ.Α. Χάγιεκ και το 2007 οι απόψεις του επιβεβαιώθηκαν μέχρι κεραίας, με τον πλέον δραματικό τρόπο. Διότι, γι αυτά που σήμερα πολλοί οικονομολόγοι κατηγορούν την οικονομία της αγοράς, που ουδέποτε υπήρξε σε γνήσια μορφή στην ανθρώπινη ιστορία, στην ουσία είναι μια βαθειά κρίση του κεϋνσιανού νομισματικού μοντέλου, το οποίο, μέσα από την νομισματική και πιστωτική επέκτασή του, κυρίως στις ΗΠΑ, αποσταθεροποίησε το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος...
Πηγή:www.capital.gr
Αυτά έγραφε πριν 72 ακριβώς χρόνια ο Φ.Α. Χάγιεκ και το 2007 οι απόψεις του επιβεβαιώθηκαν μέχρι κεραίας, με τον πλέον δραματικό τρόπο. Διότι, γι αυτά που σήμερα πολλοί οικονομολόγοι κατηγορούν την οικονομία της αγοράς, που ουδέποτε υπήρξε σε γνήσια μορφή στην ανθρώπινη ιστορία, στην ουσία είναι μια βαθειά κρίση του κεϋνσιανού νομισματικού μοντέλου, το οποίο, μέσα από την νομισματική και πιστωτική επέκτασή του, κυρίως στις ΗΠΑ, αποσταθεροποίησε το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος...
Πηγή:www.capital.gr
Comments