H Ρωσία εντείνει την στρατιωτική της παρουσία στην Κεντρική Ασία και όχι μόνο διότι φοβάται την πιθανότητα εξάπλωσης της ισλαμικής βίας, μέσω Αφγανιστάν, αλλά και για την αντιμετώπιση αυτού που βλέπει ως κινεζική και δυτική διείσδυση στις περιοχές που για καιρό κυριαρχούσε.
ΠΗΓΗ: http://www.stratfor.com
ΠΗΓΗ:defence-point.gr
Η Κεντρική Ασία υπήρξε ζωτικής σημασίας περιοχή για τη Ρωσική αυτοκρατορία, τον 18ο και τον 19ο αιώνα. Την περίοδο αυτή η Ρωσία βρισκόταν σε ανταγωνισμό με τη Βρετανία στην εν λόγω περιοχή. Στα μέσα του 19ου αιώνα η Ρωσία είχε κατακτήσει το σημερινό Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν, Κιργιστάν και Τατζικιστάν. Τη Ρωσική αυτοκρατορία διαδέχθηκε η Σοβιετική Ένωση.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης η Ρωσία διατήρησε τη στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις περιφερειακές συγκρούσεις στην περιοχή στο διάστημα 1992-97. Σήμερα η Ρωσία διατηρεί στρατιωτικές βάσεις στο Κιργιστάν και στο Τατζικιστάν.
Το Καζακστάν είναι δε μέλος του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας, τον οποίο ελέγχει η Μόσχα. Το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν δεν είναι μεν μέλη του εν λόγω οργανισμού, αλλά διατηρούν στενούς δεσμούς με τη Μόσχα. Η μακροχρόνια επιρροή της Ρωσίας στα στρατιωτικά πράγματα της περιοχής της Κεντρικής Ασίας θέτει το πλαίσιο των κινήσεων των εκεί χωρών.
Στις 2 Απριλίου ο επικεφαλής της ρωσικής βάσης 201 στο Τατζικιστάν δήλωσε πως η Ρωσία θα αυξήσει τον αριθμό στρατιωτών που σταθμεύουν εκεί από 5.900 σε 9.000 άνδρες, εντός των επομένων πέντε ετών, ενώ παράλληλα θα τους εφοδιάσει με επιπλέον βαρέα όπλα.
Στις 3 Απριλίου η Μόσχα ανακοίνωσε πως θα διαθέσει στο Τατζικιστάν στρατιωτική βοήθεια ύψους 1,2 δισ. δολαρίων, τα επόμενα χρόνια. Την ίδια ώρα Ρώσοι αξιωματικοί έχουν σταλεί στο Τουρκμενιστάν και επιτηρούν τα σύνορα με το Αφγανιστάν.
Επισήμως, οι κινήσεις αυτές γίνονται λόγω της εξάπλωσης της ισλαμικής απειλής από το Αφγανιστάν προς την Κεντρική Ασία. Ο φόβος αυτός είναι υπαρκτός για τις χώρες της περιοχής, ειδικά από την στιγμή που οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποσύρουν τις δυνάμεις τους από το Αφγανιστάν.
Οι κυβερνήσεις των κρατών της Κεντρικής Ασίας έχουν, επανειλημμένα, εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για την αυξανόμενη παρουσία των Ταλιμπάν και άλλων τζιχαντιστών στην περιοχή. Η Ρωσία τα γνωρίζει όλα αυτά. Ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Πούτιν στο Αφγανιστάν έχει δηλώσει πως εκπαιδεύονται χιλιάδες φανατικοί ισλαμιστές στα σύνορα του Τατζικιστάν και του Τουρκμενιστάν. Στην σύνοδο του Οργανισμού Συλλογικής Ασφαλείας, στις αρχές Απριλίου, εστιάστηκε στην απειλή αυτή.
Ωστόσο, παρά τις επιθέσεις των ισλαμιστών στο βόρειο Αφγανιστάν, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι επίκειται επίθεση στις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Στην περιοχή είχαν σημειωθεί συγκρούσεις με ισλαμιστικές ομάδες, για τελευταία φορά, το 1999-2001.
Μετά την αμερικανική επέμβαση στο Αφγανιστάν οι ισλαμιστές διαλύθηκαν. Οι επιζώντες ισλαμιστές μαχητές εγκαταστάθηκαν στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν. Από τότε έχουν σημειωθεί σποραδικές επιθέσεις, οι οποίες όμως, μάλλον, συνδέονται με τις πολιτικές εξελίξεις στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, παρά με τους ισλαμιστές στο Αφγανιστάν.
Η επέκταση της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κεντρική Ασία έχει, κατά συνέπεια, άλλα κίνητρα. Η Μόσχα συγκρούεται, αυτή την στιγμή, με τη Δύση για την Ουκρανία, η οποία όμως αποτελεί ένα μόνο θέατρο επιχειρήσεων, στο παιχνίδι του ανταγωνισμού στην πάλαι ποτέ σοβιετική περιφέρεια.
Η Κεντρική Ασία είναι μια ακόμα ζωτικής σημασίας περιοχή στον ανταγωνισμό αυτό. Στην περιοχή υπάρχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων που προκαλούν το ενδιαφέρον της ΕΕ, η οποία προσπαθεί να απεξαρτηθεί, ενεργειακά, από τη Ρωσία. Η Ευρώπη πιέζει ήδη το Τουρκμενιστάν να ενταχθεί στο σχέδιο του Υπερκαυκάσιου αγωγού.
Οι ΗΠΑ επίσης δραστηριοποιούνται στην περιοχή, ειδικά όσον αφορά τα ζητήματα ασφαλείας. Οι ΗΠΑ δεν διατηρούν, πλέον, βάσεις στην Κεντρική Ασία. Συμμετέχουν πάντως ακόμα σε επιχειρήσεις κατά του εμπορίου ναρκωτικών στο Κιργιστάν και στο Τατζικιστάν.
Οι ΗΠΑ επίσης έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να εντείνουν την παρουσία τους στην περιοχή. Ο επικεφαλής της Central Command, στρατηγός Όστιν, έχει δηλώσει πως οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να παρέχουν στρατιωτικό εξοπλισμό και τεχνογνωσία στο Τουρκμενιστάν για να αντιμετωπίσει την απειλή των ισλαμιστών του Αφγανιστάν.
Επίσης, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως θα παραδώσουν 200 οχήματα στο Ουζμπεκιστάν. Οι κινήσεις αυτές είναι ενδεικτικές των προθέσεων των ΗΠΑ να προσεγγίσουν στενότερα τις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Η ενίσχυση λοιπόν της στρατιωτικής παρουσίας της Μόσχας στην περιοχή έχει ως στόχο την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής και αμερικανικής διείσδυσης.
Η Ρωσία μπορεί να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, αντίθετα με τους ανταγωνιστές της και επεκτείνει τα όρια δράσης της Ευρασιατικής Ένωσης, ώστε να καλύπτει και θέματα ασφαλείας και ελέγχου συνόρων. Το Καζακστάν είναι ήδη μέλος της Ευρωασιατικής Ένωσης και το Κιργιστάν αναμένεται να ενταχθεί σύντομα.
Η Ρωσία διεξάγει δε ολοένα και περισσότερες στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή. Έχει δε ζητήσει από το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν να συνεργαστούν στενότερα μαζί της στον τομέα της ασφάλειας, αν και οι δύο αυτές χώρες έχουν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους.
Ωστόσο, η ικανότητα της Μόσχας να σταθεροποιήσει τη θέση της στην Κεντρική Ασία είναι περιορισμένη. Η ρωσική οικονομία είναι αδύναμη. Πολλοί οικονομικοί μετανάστες από την Κεντρική Ασία που εργάζονταν στη Ρωσία, έχουν επιστρέψει στις χώρες τους, περιορίζοντας την εισροή εμβασμάτων στις χώρες αυτές.
Η Δύση και ιδίως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να έχουν επιρροή στην περιοχή, όπως και η Κίνα, η οποία συνεχίζει την οικονομική και ενεργειακή της διείσδυση. Στο μεταξύ η αστάθεια στην περιοχή, σταδιακά, θα αυξηθεί. Το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν πολιτικές κρίσεις σύντομα. Η αύξηση του πληθυσμού και ο ανταγωνισμός για το νερό θα απειλήσουν την σταθερότητα της περιοχής.
Η Ρωσία θα δει τη θέση της στην Κεντρική Ασία να απειλείται, τα επόμενα χρόνια. Η ενίσχυση των ισλαμιστών είναι ένα μόνο πρόβλημα για τη Μόσχα και τις κυβερνήσεις των χωρών της Κεντρικής Ασίας.
http://dia-kosmos.blogspot.gr/