42 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή η Κύπρος βρίσκεται σε ιστορικό σταυροδρόμι

Του Νίκου Σταματάκη 

Προτού καν γράψουμε ούτε μία λέξη, ούτε μία σκέψη σε αυτή την ιστορική συγκυρία για την Κύπρο, μία και μόνο πρόταση έχουμε προς τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και όλους τους πολιτικούς αρχηγούς στην Κύπρο και στην Ελλάδα: η ...
προγραμματιζόμενη για τις 27 Ιουλίου σύσκεψη στη Λευκωσία θα έπρεπε να είχε προγραμματιστεί για «χθες» και χωρίς καμία αμφιβολία θα έπρεπε να έχει πανεθνικό χαρακτήρα. 

Οι νεκροί της τουρκικής εισβολής... Φωτογραφία ΣΤ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

 Και στην μεν Λευκωσία ο κ. Αναστασιάδης, ορθώς πράττοντας, προήδρευσε ήδη μιας σημαντικής συνεδρίας του Γεωστρατηγικού Συμβουλίου, αλλά στην Αθήνα, όπου τέτοια απαραίτητα συμβουλευτικά όργανα αντικαθιστούν συνήθως οι «ταβλαδόροι» παρατρεχάμενοι του Μαξίμου και η στρατηγική του «βλέποντας και κάνοντας», οι προχειρότητες είναι δυνατό να οδηγήσουν σε ανυπολόγιστες ζημίες για τον Ελληνισμό. 

«Οι καιροί ου μενετοί»… Σε πρόσφατη ανάλυση είχαμε επισημάνει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ότι λόγω των σχεδόν καθημερινών επιθέσεων των ισλαμιστών παγκοσμίως που απειλούν όχι μόνο χιλιάδες ζωές αθώων αλλά και τεράστιες «πολιτικές επενδύσεις» και «καριέρες» (βλέπε Χίλαρι, Ολάντ, Μέρκελ) στις οποίες επιθέσεις η ισλαμιστική Τουρκία παίζει έμμεσα ή άμεσα, κρυφά ή φανερά, σοβαρό ρόλο, οι εξελίξεις εναντίον του «καθεστώτος Ερντογάν» θα είναι καταιγιστικές και δεν θα αναμένουν σε βάθος χρόνου. 

Για όλους όσους παρακολουθούμε στενά το Κυπριακό, αυτό το τεράστιο «ζήτημα ύπαρξης» του Ελληνισμού (και ας αποφύγουμε πλέον τον τετριμμένο όρο «εθνικό θέμα» – πρόκειται σαφώς για θέμα επιβίωσης του Ελληνισμού), οι εξελίξεις των τελευταίων ετών που κορυφώθηκαν στο πρόσφατο πραξικόπημα στην Τουρκία, αποτελούν μια σημαντική στροφή που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανατροπή των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής του 1974. 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. 

Η ιστορία κάνει τον κύκλο της… 

Ας ξεκινήσουμε με μία απλή διαπίστωση, ότι δηλαδή παρόμοιες συνθήκες που οδήγησαν την ελληνική πλευρά στα μεγάλα λάθη που είχαν ως αποτέλεσμα την τουρκική εισβολή (δικτατορία, εθνικός διχασμός, γεωπολιτικές παράμετροι) δείχνουν τώρα να έχουν φέρει την Τουρκία σε πρωτοφανές αδιέξοδο, που πιθανότατα θα έχει δραματικές συνέπειες για την ίδια την ακεραιότητά της. 

 Για την μεταστροφή αυτή υπαίτιο μπορεί να είναι κυρίως ένα πρόσωπο, ο Ταγίπ Ερντογάν, η παρουσία του οποίου βοήθησε τα μέγιστα στη ραγδαία αλλαγή όλων των δεδομένων. Αλλά δεν θά έπρεπε να λησμονούμε και τους αληθινούς ήρωες της δικής μας πλευράς. Μας αρέσει ως Ελληνες να αυτομαστιγωνόμαστε για τα γνωστά ελαττώματα της φυλής, αλλά σπανίως βρίσκουμε την ψυχική γενναιοδωρία να πούμε μερικές καλές κουβέντες για κείνους τους «Θεμιστοκλήδες» που χάρη στην οξυδέρκεια και την επιμονή τους βρισκόμαστε σήμερα σε αυτή την σαφώς πλεονεκτική θέση. 

 Τον Γιάννο Κρανιδιώτη και τον Τάσσο Παπαδόπουλο (αιωνία τους η μνήμη), χωρίς την δράση των οποίων, η Κύπρος δεν θα ήταν μέλος της Ε.Ε., θα είχε ενδώσει σε εκτρωματικά ανανικά σχέδια λύσης και δεν θα είχε στα χέρια της το μεγάλο όπλο των υδρογονανθράκων… 

Ευχόμαστε και ο τρίτος Θεμιστοκλής, ευτυχώς εν ζωή ακόμη, ο Σόλων Κασσίνης, να μην πεθάνει εξόριστος «στην αυλή των Μήδων»… Και μιας και μιλάμε για «εθνικά προτερήματα και ελαττώματα» δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο υπ’αριθμόν ένα λόγος που η Τουρκία έχει χάσει κάθε ίχνος διεθνούς υπόληψης δεν είναι άλλος από την αναξιοπιστία της, τη γνωστή σε όλους μας «τουρκική μπαμπεσιά». 

 Πόσες φορές μέσα σε 15 χρόνια (δύο πόλεμοι στο Ιράκ και πολλές μικρότερες συγκρούσεις και άλλα πολλά θέματα) πρέπει να προδώσεις τους δήθεν συμμάχους σου μέχρι να φτάσει χθες ο Τζον Κέρι να σε απειλήσει για «εκδίωξη από το ΝΑΤΟ»; Αντίστοιχα, ο υπ’αριθμόν ένα λόγος που ο Ελληνισμός απολαμβάνει ένα απεριόριστο απόθεμα καλής θέλησης διεθνώς είναι αυτή η αταλάντευτη στάση, σε 3,000 χρόνια πολυτάραχης Ιστορίας, στο πλευρό της ανθρωπιάς, στο πλευρό του Δικαίου, στο πλευρό των ιδανικών του Δυτικού Πολιτισμού, τα οποία θεμελιώσαμε και προστατεύσαμε με ποταμούς αίματος ανά τους αιώνες…

 Το γεγονός ότι δεν εκμεταλλευθήκαμε περισσότερο αυτή την διεθνή καλή θέληση προς όφελός μας σχετίζεται περισσότερο με την προχειρότητα, τη διχόνοια και την ανοργανωσιά μας και λιγότερο με την θέληση των διεθνών παραγόντων. Ας συνετισθούμε στο μέλλον. 

Οι παράγοντες που μπορούν να ανατρέψουν την Κατοχή της Κύπρου. 

Ας απαριθμήσουμε λοιπόν τις συγκεκριμένες συνθήκες και τους παράγοντες που μπορούν να συντείνουν στην ανατροπή των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής του 1974: 

1) Ο τεράστιος εσωτερικός διχασμός στην Τουρκία, η οποία ούτε εθνικά ούτε θρησκευτικά, ούτε πολιτιστικά ήταν ποτέ ομοιογενής και οι εσωτερικές της συγκρούσεις συγκαλύπτονταν πάντοτε υπό το πέλμα του Κεμαλισμού και με την βοήθεια των γεωστρατηγικών συμμαχιών και προτεραιοτήτων. Στην παρούσα φάση μιλάμε πλέον για τουλάχιστον τρεις «Τουρκίες»: Την «δυτικότροπη/ευρωπαϊκή» στα δυτικά, την ανατολικότροπη/ισλαμιστική στο κέντρο και το τουρκικό Κουρδιστάν στα νοτιοανατολικά. 

2) Η αποδυνάμωση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, των οποίων η ισχύς δεν μετριέται με τους αριθμούς, αλλά κυρίως αλλά με το «ηθικό». Και το ηθικό τους δεν είναι καθόλου ακμαίο… Οι εικόνες που μεταδόθηκαν γύρω από το πραξικόπημα (και που στα κατεχόμενα μεταφράστηκαν σε χιλιάδες συλλήψεις) πείθουν ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν είχαν ποτέ καταπέσει σε τέτοιο σημείο, από εγγυητής του πολιτεύματος να καταντούν επαίτης της γενναιοδωρίας του Ερντογάν… 

3) Η πλήρης απώλεια της διεθνούς εμπιστοσύνης προς την Τουρκία τόσο περιφερειακώς όσο και παγκοσμίως. Τα πρόσφατα μπαλώματα στις σχέσεις με Ρωσία και Ισραήλ δεν πρόκειται να προλάβουν να επουλώσουν τα προβλήματα προτού επέλθει η διαφαινόμενη ρήξη. Και πάλι θα υπογραμμίσω ότι το σπουδαιότερο στοιχείο στις διεθνείς σχέσεις είναι η «αμοιβαία εμπιστοσύνη» – και στην περίπτωση της Τουρκίας έχει παντελώς χαθεί. Όπως όλοι γνωρίζουμε και από τις κοινωνικές και τις εμπορικές μας σχέσεις η εμπιστοσύνη απαιτεί βάθος χρόνου για να θεμελιωθεί και να κτιστεί, ενώ μπορεί να χαθεί σε λίγες μόνο στιγμές. Μια τέτοια στιγμή ήταν η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου στη Συρία. Όπως και η απαράδεκτη επίθεση του Ερντογάν κατά του Σιμόν Πέρες στο Νταβός το 2009 που ήταν η αρχή του τέλους για την τουρκο-ισραηλινή συμμαχία.. 

4) Η γεωστρατηγική αναβάθμιση του Κουρδικού Εθνους μέσα από τους Πολέμους στο Ιράκ και την αταλάντευτη μάχη του κατά των ισλαμιστών που το μετέτρεψαν σε σύμμαχο των μεγάλων δυνάμεων αλλά και απαραίτητο συμπαραστάτη των τοπικών δυνάμεων. Η επερχόμενη αυτονομία των Κουρδικών οντοτήτων όχι μόνο στο Ιράκ αλλά και στη Συρία και τελικά στην Τουρκία (το ιρανικό Κουρδιστάν είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση προς το παρόν) αποτελούσε πάντοτε θανάσιμη απειλή για την Τουρκία – που τώρα όμως γίνεται πραγματικότητα. 

5) Η γεωστρατηγική αναβάθμιση του Ελληνισμού της Κύπρου και της Ελλάδας με: α) την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. β) την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου. γ) Τη στρατηγική συμμαχία Κύπρου και Ελλάδας με Ισραήλ και Αίγυπτο. δ) Την ευέλικτη – τουλάχιστον από πλευράς Κύπρου – σχέση με τη Ρωσία, η οποία δεν έπαυσε ποτέ να αποτελεί εγγύηση των συμφερόντων του Ελληνισμού. 

6) Η παγκόσμια μάχη κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας. Η ισλαμιστική στροφή της Τουρκίας κατέστησε τον Ελληνισμό προμαχώνα στην πάλη κατά των φανατικών του Ισλάμ, στην ουσία μετατρέποντας τα σύνορα Ελλάδας και Κύπρου σε σύνορα της Δύσης. Ετσι, ενώ ήδη πληθαίνουν τελευταία οι ενδείξεις ότι η βάση του Ιντσιρλίκ τελικά θα εγκαταλειφθεί από τις ΗΠΑ, πολλαπλασιάζονται αντιστοίχως οι ενδείξεις ότι η βάση της Σούδας αναβαθμίζεται όπως επεκτείνεται και η σημασία των βρετανικών βάσεων όσο και των αμερικανικών (και όχι μόνο) στρατιωτικών διευκολύνσεων στην Κύπρο. 

Όταν λοιπόν ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι χρησιμοποιεί σε ανύποπτη στιγμή – αλλά καθόλου τυχαία – τη λέξη «εισβολή» για να χαρακτηρίσει τα γεγονότα του 1974 (αντί για «επέμβαση» που ήταν η πάγια αμερικανική προτίμηση), τότε πρέπει ασφαλώς να δράξουμε αυτή την συμβολική κίνηση και να την αποτιμήσουμε δεόντως. Και να την μεταφράσουμε σε ενέργειες που θα συντείνουν στους στόχους μας. Με την ίδια επιμονή και υπομονή που αντισταθήκαμε σε κάθε λογής τετελεσμένα ως σήμερα. 

Αλήθειες και παρανοήσεις για τα στρατηγικά δεδομένα 

Θα αντιτείνουν ορισμένοι ότι ο Ερντογάν θα εκμεταλλευτεί τη θέση της Τουρκίας και θα επιχειρήσει να προσεταιριστεί τον Πούτιν και τον Ασαντ με ένα και μόνο στόχο την αποτροπή δημιουργίας Κουρδικού κράτους στη Συρία. Πιθανόν ο Πούτιν να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του Ερντογάν και να τον χρησιμοποιήσει παροδικά ως διαπραγματευτικό χαρτί απέναντι στις ΗΠΑ. Αλλά θα πρόκειται για παροδική κίνηση επειδή ο Πούτιν, όπως και όλοι, δεν μπορούν να εμπιστεύονται τον ισλαμιστή και παρορμητικό Ερντογάν. Όταν επίκειται συζήτηση συνολικής λύσης του Μεσανατολικού με επαναχάραξη συνόρων, οι σοβαρές ηγεσίες γνωρίζουν ότι όχι μόνο ο Ερντογάν δεν έχει θέση και λόγο, αλλά θα πρέπει να απομακρυνθεί ΠΡΟΤΟΥ συμφωνηθεί οριστική λύση. 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κ.Πούτιν είχε μια συνολική διαπραγμάτευση με τον Χένρι Κίσινγκερ στις αρχές Φεβρουαρίου στη Μόσχα. 

 Κάποιοι είπαν ότι ο κ. Κίσινγκερ ενεργούσε όχι ιδιωτικώς – ως σύμβουλος διεθνών σχέσεων – αλλά ως ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Ομπάμα. Στη συνάντηση αυτή έγιναν κάποιες βασικές παραδοχές για την συμμετοχή της Ρωσίας σε ένα νέο σύστημα διεθνούς ισορροπίας – μια θέση που πιστά υποστήριζε ο Κίσινγκερ. Πολλές ενδείξεις υπάρχουν ότι ο κ.Πούτιν έχει λάβει τα περισσότερα από όσα απαιτούσε και ότι απομένουν να ρυθμιστούν ορισμένα περιφερειακά θέματα μεταξύ των οποίων και η επαναδιάταξη των ισορροπιών στη Μέση Ανατολή. 

Επιπλέον η Ρωσία δεν έχει κανένα λόγο να προτιμά μια Τουρκία ισχυρή και ενιαία στα νότια σύνορα της και εδώ ακριβώς αρχίζουν οι συγκλίσεις με τα αμερικανικά συμφέροντα – όπως και με τα συμφέροντα όλων των γειτόνων της Τουρκίας, εκείνων με τους οποίους θα ίσχυε δήθεν η πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων»… Όταν τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις όλων των δυνάμεων ταυτίζονται εναντίον ενός, τότε η πραγματοποίηση τους είναι ζήτημα χρόνου… 

Οι ελληνικές τοποθετήσεις στην πορεία προς την ανατροπή της εισβολής 

Η οικονομική δυσχέρεια δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει δικαιολογία για την υποτιθέμενη ελληνική αδυναμία να εκμεταλλευθούμε τα νέα ευνοϊκά γεωπολιτικά δεδομένα. Η γεωπολιτική θέση προηγείται της οικονομικής ισχύος. Δεν μας λέει άραγε τίποτε το γεγονός ότι εν μέσω οικονομικής καταστροφής ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε πρόσφατα, μέσα σε ένα μόλις μήνα, επίσημες συναντήσεις με τους ηγέτες των τριών ισχυρότερων χωρών του Κόσμου (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα); Θα είχε τέτοιες συναντήσεις εάν ήταν πρόεδρος πχ. της Κολομβίας ή της Τσεχίας; 

 Η ιστορία επίσης μας διδάσκει ότι την οικονομική καταστροφή του 1897 διαδέχτηκε μέσα σε λίγα χρόνια η ανάκαμψη των Βαλκανικών Πολέμων… Αρκεί οι ηγέτες μας να δρούν ως ηγέτες και όχι ως μικρόνοοι καταληψίες. 

Η γεωγραφική θέση Ελλάδας και Κύπρου στο κρισιμότερο σταυροδρόμι της Υφηλίου, η εμπλοκή παγκοσμίων συμφερόντων στην εκμετάλλευση των πηγών πλούτου του Ελληνισμού, η διαχρονική πίστη και οι θυσίες για τα ιδανικά του Δυτικού Πολιτισμού, η σταθερότητα αρχών και η πολιτική σταθερότητα, καλύπτουν τα βασικά ζητούμενα της διεθνούς πολιτικής (και ειδικά από πλευράς της Δύσης) απέναντι στον επερχόμενο πόλεμο κατά του ακραίου Ισλάμ. 

 Στην πορεία αυτή η ελληνική πλευρά δεν έχει παρά να επιμένει στην εφαρμογή των αποφάσεων του ΟΗΕ για το Κυπριακό και την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου. Απέναντι σε μια αιμοσταγή Τουρκία που αποτελεί παράδειγμα αντι-δημοκρατικού καθεστώτος, απέναντι σε μια ισλαμιστική Τουρκία που καταπατεί κάθε είδους ανθρώπινο δικαίωμα και ελευθερία, μια ενιαία και ανεξάρτητη Κύπρος, μέλος της Ευρώπης κατ’απαίτηση και των δύο κοινοτήτων της και ελεύθερη από κάθε Τούρκο στρατιώτη, θα είναι η μόνη φυσιολογικά αποδεκτή λύση. 

Η συνέχιση, των διαπραγματεύσεων εν μέσω του χάους που επικρατεί στην Τουρκία και στην αρχή ενός πιθανότατου παγκόσμιου πολέμου κατά του ακραίου Ισλάμ, ίσως να είναι η κατάλληλη οδός για την επιβολή επί της Τουρκίας των δύο βασικών μας ζητούμενων, της αποχώρησης του κατοχικού στρατού και της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου. 

Επίλογος: «Θέλω να πάω έσσω μου…» 

Τέλος το Κυπριακό είναι πάνω απ’ όλα πρόβλημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που στην προσωπική μου μαρτυρία συμπυκνώθηκαν άριστα στην κραυγή αγωνίας και στο κλάμα της ύπαρξης του Λοϊζου Χρυσάνθου, πρόσφυγα από την Τύμπου… Που ξεροστάλιαζε στα συρματοπλέγματα της πράσινης γραμμής αντικρύζοντας απέναντι το χωριό του, το βιός του, το σπίτι του…. Και που σε κάθε ευκαιρία δεν σταμάταγε να μου λέει με κείνη την ομηρική προφορά της της ελληνικής λαλιάς της Κύπρου: «Θέλω να πάω έσσω μου…» Που σημαίνει, θέλω να πάω στα εδάφη που γεννήθηκα που μου είναι οικεία, όπου αισθάνομαι άνετα, όπου και μόνο όπου αισθάνομαι άνθρωπος… 

Νέα Υόρκη, 20 Ιουλίου 2016, n.stamatakis@aol.com 

ΑΦΙΕΡΩΣΗ: Το κείμενο αυτό αφιερώνεται στις οικογένειες του κ. Τάκη (αιωνία η μνήμη του) και Μάρως Αγρότη και Στέλιου και Αννας Ζερβού, απαράμιλλων φίλων, ανθρώπων και Ελλήνων. Οπως και στους δεκάδες Ελληνες Κύπριους συμφοιτητές στο Πανεπιστήμιο Stony Brook μεταξύ των ετών 1985-1993), που συγκλονιστήκαμε φέτος με την απώλεια του χαρισματικότερου όλων, του «γελαστού παιδιού» Σάββα Χριστοδουλίδη…

http://dia-kosmos.blogspot.gr/