Φεμινισμός, Νέα Αριστερά και Μαρξισμός = Καρκίνος

Φεμινισμός, Νέα Αριστερά και Μαρξισμός – Μια σύντηξη που απειλεί ολόκληρη την κοινωνία

Ο φεμινισμός των φύλων διαιρεί άνδρες και γυναίκες σε ανταγωνιστικές μεταξύ τους τάξεις προσθέτοντας έτσι μια ιδεολογική περιστροφή στον κλασικό Μαρξισμό.



Της Wendy McElroy

Λέγεται συχνά ότι ο το νέο κύμα φεμινισμού (Gender Feminism), η νέα Αριστερά και ο Μαρξισμός (άξονας ΦΑΜ) είναι πολιτικά ευθυγραμμισμένα ρεύματα και, ασφαλώς, υπάρχει σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ τους. Υφίσταται όντως ένας πολιτικός άξονας που σχηματίζουν αυτά τα ρεύματα;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι σημαντική. Μια σουρεαλιστική δυναμική έχει πολιτικοποιήσει κάθε ψήγμα της κοινωνίας και πολλοί αξιοπρεπείς άνθρωποι είναι πλέον αναγκασμένοι να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους απέναντι σε αβάσιμες κατηγορίες περί ρατσισμού, μισογυνισμού και άλλων εγκλημάτων «μίσους» προκειμένου να μην χάσουν τη δουλειά τους, να μην δυσφημιστούν και να μην καταστραφεί το μέλλον τους. Αν κατανοήσουν αυτοί οι άνθρωποι την αφετηρία αυτής της σουρεαλιστικής δυναμικής, τότε έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχούς αντιμετώπισης του νεο-μαρξιστικού άξονα. Θα ξεκινήσουμε εξηγώντας τη φύση καθώς και τη συσχέτιση μεταξύ φεμινισμού, νέας αριστεράς και μαρξισμού.

(Κατ’ ανάγκη, η ανάλυση που ακολουθεί είναι σε μεγάλο βαθμό απλοποιημένη.)

Νέο κύμα φεμινισμού, Νέα Αριστερά και Μαρξισμός

Ο «φεμινισμός των φύλων» (Gender Feminism) εμφανίστηκε στις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Ονομάζεται φεμινισμός των «φύλων» επειδή η συγκεκριμένη μορφή φεμινισμού ερμηνεύει τον κόσμο διαχωρίζοντας τους άνδρες και τις γυναίκες σε ανταγωνιστικές τάξεις. Επίσης, γνωστός ως φεμινισμός του τρίτου κύματος, ο ιδεολογικός του διάδοχος αποκαλείται μερικές φορές ως φεμινισμός του τέταρτου κύματος, εστιάζει στον εξισωτισμό των γυναικών και των μειονοτήτων, στη χρήση των κοινωνικών δικτύων ως πολιτικό όπλο και στη διατομεακή θεματολογία.

Η Νέα Αριστερά αποτελούσε έναν ευρύ συνασπισμό σοσιαλδημοκρατών, ριζοσπαστών και ανορθόδοξων μαρξιστών τη δεκαετία του 1960. Η πρόσθεση της λέξης «Νέα» την διαχώριζε από τον πούρο μαρξισμό και την παλαιά αριστερά που επικεντρώνονταν στην εργασιακή θεωρία. Αντιθέτως, η Νέα Αριστερά ακολούθησε πολιτισμικούς σκοπούς όπως ο φεμινισμός και τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων. Πρόκειται για μια μαοϊκή επαναστατική προσέγγιση – μια πολιτιστική επανάσταση για να μεταβληθεί το «σύστημα», ανατρέποντας τις παραδόσεις και τους θεσμούς στους οποίους στηρίζεται. Γι’ αυτό η Νέα Αριστερά καλούσε μερικές φορές σε «αντι-κουλτούρα». Η έννοια της «κοινωνικής δικαιοσύνης» (social justice) προέκυψε από αυτό το ρεύμα.

Δείτε σχετικά: Η Αμερική στη μέγγενη του πολιτισμικού μαρξισμού

Ο μαρξισμός είναι η θεωρία και η πράξη του κομμουνισμού. Υποστηρίζει τον ταξικό πόλεμο ως μια πορεία προς μια κοινωνία στην οποία δεν υπάρχει ιδιωτική ιδιοκτησία και τα αγαθά είναι διαθέσιμα με βάση τις ανάγκες. Οι διάφορες σχολές του κομμουνισμού ενοποιούνται με κάποιες βασικές-κοινές πεποιθήσεις. Δύο από αυτές: ο καπιταλισμός είναι εκμετάλλευση και οι άνθρωποι καθορίζονται από την τάξη τους.

Ο άξονας ΦΑΜ καταδικάζει τον καπιταλισμό και πιστεύει ότι οι άνθρωποι καθορίζονται από την «ταυτότητά τους» – τη φυλή τους, για παράδειγμα. Η «ταυτότητα» είναι πλέον η λέξη που προτιμάται έναντι της λέξης «τάξη», αλλά αυτές οι λέξεις σημαίνουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα. Επειδή η τάξη είναι μια θεμελιώδης έννοια για τον άξονα ΦΑΜ και τους διαδόχους του, η εξέταση του τρόπου που αντιμετωπίζεται η «τάξη» μπορεί να τεστάρει πόσο στενά ευθυγραμμίζονται πολιτικά τα τρία κινήματα του άξονα ΦΑΜ.

Τάξη θεωρείται μια ομάδα ανθρώπων που μοιράζονται ένα κοινό χαρακτηριστικό το οποίο εξυπηρετεί τον σκοπό αυτού που σχηματίζει την ομαδοποίηση. Για παράδειγμα, ένας καρκινικός ερευνητής μπορεί να ομαδοποιήσει άτομα σύμφωνα με τους τύπους καρκίνου. Ο άξονας Φ.Α.Μ. προσεγγίζει την ταξική ομαδοποίηση με σκοπό τη σφυρηλάτηση ιδεολογίας και πολιτικής επανάστασης. Όλοι χρησιμοποιούν σχεσιακή ανάλυση τάξης, καθώς μια τάξη ορίζεται από τη σχέση της με έναν θεσμό. Ο Μαρξ εφάρμοσε τη σχέση στην ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής για να διαιρέσει τους ανθρώπους σε καπιταλιστές και εργαζόμενους.

Η εμβληματική φεμινίστρια Catharine MacKinnon, έλεγε πως ήταν «μετα- μαρξίστρια φεμινίστρια». Ο όρος «μαρξίστρια» σηματοδότησε τον εναγκαλισμό του κινήματος με τον αντικαπιταλισμό, τον ταξικό πόλεμο και την αναδιανομή του πλούτου και της εξουσίας. Με τον όρο «μετα-μαρξίστρια» εννοούσε ότι πραγματοποιούταν υπέρβαση της μαρξιστικής ταξικής θεωρίας ξεπερνώντας έτσι το στενό πλαίσιο που περιλαμβάνει μόνο τους καπιταλιστές και τους εργαζόμενους.

Οι φεμινίστριες των φύλων (Gender Feminists) αντέδρασαν σε αυτή τη διαίρεση, επειδή άνδρες και γυναίκες μπορούν να βρεθούν και στις δύο κατηγορίες (καπιταλιστών και εργαζομένων). Αυτό καθιστούσε τα φύλα άσχετα με την ταξική ανάλυση. Και έτσι, ενώ αποδέχτηκαν τις υπόλοιπες βάσεις του μαρξισμού, χρησιμοποίησαν μια διαφορετική διαιρετική γραμμή: Είσαι άνδρας ή γυναίκα; Στο βιβλίο της «Woman Born» (1976), η Adrienne Rich ισχυρίστηκε ότι η νέμεσις της γυναικείας τάξης είναι το «κοινωνικό, ιδεολογικό, πολιτικό σύστημα» μέσω του οποίου οι άνδρες ελέγχουν τις γυναίκες. Σήμερα, αυτό αποκαλείται «πατριαρχία» ή ανδρικός καπιταλισμός. Έτσι, η φεμινιστική ταξική ανάλυση συντήχθηκε με τον μαρξισμό, πραγματοποιώντας μια ιδεολογική περιστροφή.

Δείτε σχετικά: Μια ανάλυση που δεν θα αρέσει στις «προοδευτικές» φεμινίστριες

Η Νέα Αριστερά παρέκκλινε επίσης από τη μαρξιστική ταξική θεωρία και επικεντρώθηκε στις «ελίτ της εξουσίας» ή του στρατιωτικού-βιομηχανικού κράτους, δηλαδή του κρατικού καπιταλισμού, ο οποίος θεωρείται ως ο καπιταλισμός αυτοπροσώπως. Οι ελίτ της εξουσίας αποτελούνταν από στρατιωτικούς ηγέτες, από επιχειρήσεις και από πολιτικούς που χειραγωγούσαν τους ανυποψίαστους ανθρώπους της μεσαίας τάξης καθυποτάσσοντας τους. Αυτή η μεσαία τάξη μπορεί να περιελάμβανε πολλούς εργαζόμενους τους οποίους, ωστόσο, είχαν «καταπιεί» οι ελίτ της εξουσίας. Η πραγματική επαναστατική τάξη αποτελούνταν από ριζοσπάστες διανοούμενους που θα οδηγούσαν περιθωριοποιημένες ομάδες, όπως μειονότητες ή ομοφυλόφιλους, σε διεξαγωγή πολιτικών μαχών. Έτσι, η Νέα Αριστερά συγχωνεύτηκε με τον μαρξισμό, αλλά πραγματοποίησε και τη δική της περιστροφή στην ταξική θεωρία.

Πώς βλέπουν την ταξική θεωρία οι διάδοχοι του άξονα Φ.Α.Μ.

Οι διάδοχοι του φεμινισμού των φύλων, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη «διατομεακότητα», η οποία είναι μια περίπλοκη μορφή ταξικής ανάλυσης. Είναι ο τρόπος με τον οποίο διασυνδέονται οι διαφορετικές ταυτότητες ενός ατόμου, για να καθοριστεί το επίπεδο καταπίεσης στην οποία υποβάλλεται αυτό το άτομο. Για παράδειγμα, μια γυναίκα λέγεται ότι καταπιέζεται από τους άνδρες. Μια μαύρη γυναίκα είναι διπλά καταπιεσμένη, τόσο από τους άνδρες όσο και από τους λευκούς. Μια διεμφυλική (transsexual) μαύρη γυναίκα είναι τριπλά καταπιεσμένη … και ούτω καθεξής. Κατά τον υπολογισμό της συνολικής καταπίεσης ενός ατόμου, προστίθενται διαφορετικές πτυχές της ταυτότητάς του. Ένας μαύρος άνδρας κερδίζει πόντους λόγω της φυλής του. Μια λευκή φεμινίστρια χάνει πόντους λόγω της φυλής της. Όμως, κοινός εχθρός όλων παραμένει ο καπιταλισμός των λευκών ανδρών.

Δείτε σχετικά: Είσαι λευκός, χριστιανός, ετεροφυλόφιλος άνδρας; Θα το πληρώσεις

Ο διάδοχος της Νέας Αριστεράς είναι η «κοινωνική δικαιοσύνη», η οποία θέλει να αναδιανείμει τον πλούτο, τις ευκαιρίες και τα προνόμια προκειμένου να αποκτήσουν πλούτο όσοι θεωρούνται καταπιεσμένοι. Η αναβάθμιση των υποταγμένων, ωστόσο, απαιτεί την απομάκρυνση των λευκών ανδρών καπιταλιστών, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την καταπίεση που ασκείται. Πρέπει να έχει απώλειες η μία τάξη, για να ωφεληθεί η άλλη. Αυτό σημαίνει ότι ο πραγματικός στόχος δεν είναι η ισότητα, αλλά αυτό που είναι γνωστό ως «εξισωτισμός» – μια μορφή πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού εγκαλιταριανισμού – που θα επιβληθεί μέσω του κρατικού νόμου.

Δείτε σχετικά: Η «κοινωνική δικαιοσύνη» προϋποθέτει την άδικη μεταχείριση των ανθρώπων

Εν ολίγοις, οι θεωρίες αυτών των κινημάτων ευθυγραμμίζονται αρκετά καλά με τον μαρξισμό. Διαφέρουν οι μεθοδολογίες τους.

Η θεωρία είναι υπέροχη, αλλά – υποθέτοντας ότι η θεωρία είναι υγιής και ορθή – μεταφράζεται σε πράξη; Αυτό μοιάζει με το να ρωτάμε εάν η κατανόηση ενός προβλήματος διευκολύνει την επίλυση του. Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα.

Όσοι δεν έχουν κατηγορηθεί ως ρατσιστές, σεξιστές ή προνομιούχοι, ζουν με δανεικό χρόνο. Όταν απλώς και μόνο κατηγορηθούν, μπορεί να απειληθεί η εργασία τους, η φήμη τους και οι προοπτικές τους για το μέλλον. Εάν η κατηγορία είναι αληθής, τότε οφείλεται δικαιοσύνη. Εάν δεν είναι, τότε είναι σημαντικό να κατανοήσουμε το πλαίσιο μέσω του οποίου προχωρά ο κατήγορος και πώς βλέπει την σχέση του με τον κατηγορούμενο. Προχωρά μέσω της ταξικής ανάλυσης, είτε συνειδητά είτε έχοντας απορροφήσει την τάση αυτής της κουλτούρας. Η συσχέτιση δεν υφίσταται μεταξύ δύο ατόμων, αλλά μεταξύ δύο ταυτοτήτων με εγγενή ανταγωνιστικά συμφέροντα. Η λογική, ο κατευνασμός και η απόδειξη αθωότητας, δεν αποτελούν υπεράσπιση για τον κατηγορούμενο. Απλά και μόνο με το να είναι κάποιος λευκός, άνδρας, ή μέρος κάποιας άλλης «προνομιούχας» τάξης, ο κατηγορούμενος είναι ένοχος. Η ετυμηγορία δεν αλλάζει, επειδή είναι προαποφασισμένη.

Η δυναμική που δημιουργείται από έννοιες όπως η «διατομεακότητα», αποτελεί άμεση απειλή για κάθε άτομο που δεν λαμβάνει υψηλή βαθμολογία στο point system κοινωνικού καταλογισμού και καταπίεσης του άξονα Φ.Α.Μ. Δυστυχώς, η μορφή που πήρε ο σημερινός κόσμος, δεν αντιμετωπίζει τέτοιες έννοιες με την περιφρόνηση που τους αρμόζει. Αυτές οι έννοιες πρέπει πρώτα να γίνουν κατανοητές.


***

H Wendy McElroy είναι Καναδή συγγραφέας, φεμινίστρια και αναρχοκαπιταλίστρια. 

Υπήρξε συνιδρυτής μαζί με τον Carl Watner και τον George H. Smith του περιοδικού Voluntaryist το 1982 και είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα: National Identification Systems: Essays in Opposition. Debates of Liberty: An Overview of Individualist Anarchism. Liberty for Women: Freedom and Feminism in the Twenty-First Century. Sexual Correctness: The Gender-Feminist Attack on Women κ.α.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises

Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.