Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης/Διεθνών σχέσεων, πρόεδρος της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων (ΑΣΑ)
Τοπικές εκλογές στην Αλβανία την Κυριακή 21 Ιουνίου οι οποίες θα διεξαχθούν για πρώτη φορά με νέα οργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης που χαρακτηρίζεται κυρίως από την δραστική μείωση του αριθμού των δήμων και την κατάργηση των κοινοτήτων. Ένας αλβανικός «Καλλικράτης» δηλαδή.
Ωστόσο, η πόλωση και το τεταμένο προεκλογικό κλίμα χαρακτηρίζουν και αυτές τις εκλογές στην Αλβανία, τις οποίες οι εκπρόσωποι των διεθνών οργανισμών θεωρούν ως κύρια δοκιμασία για την πορεία της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το πολιτικό σκηνικό
Το πολιτικό περιβάλλον της Αλβανίας χαρακτηρίζεται από την πόλωση που έχει επικρατήσει κατά τα τελευταία χρόνια μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας: του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (Partia Socialiste) υπό τον πρώην Δήμαρχο Τυράννων Έντι Ράμα, και του Δημοκρατικού Κόμματος (Partia Demokratike) της αντιπολίτευσης, υπό τον νυν Δήμαρχο Τυράννων Λουλζίμ Μπάσα. Το πρώτο βρίσκεται στην εξουσία από το 2013 οπότε ο Ράμα κέρδισε στις εκλογές τον πρώην πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα, ο οποίος έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική.
Το αλβανικό Κοινοβούλιο συγκροτείται από 140 μέλη. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ) έχει 65 έδρες, και συνεργάζεται με το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ιλίρ Μέτα, το «Σοσιαλιστικό Κίνημα για Ενσωμάτωση» (LSI) με 16 έδρες, ενώ έχει και την υποστήριξη μικρότερων κομμάτων. Επικεφαλής της αντιπολίτευσης είναι το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΚ), με 50 έδρες.
Μέχρι το 2011 δήμαρχος της αλβανικής πρωτεύουσας, για 11 συνεχή έτη, ήταν ο νυν πρωθυπουργός της χώρας Έντι Ράμα. Τον Μάιο του 2011 έχασε τις δημοτικές εκλογές από τον Λουλζίλ Μπάσα, «εκλεκτό» του τότε πρωθυπουργού Μπερίσα, τον οποίο ο Ράμα κατηγόρησε για νοθεία, τόσο κατά την προεκλογική περίοδο όσο και κατά την καταμέτρηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κάποιες περιοχές η καταμέτρηση των ψήφων κείνων των εκλογών… δεν τελείωσε ποτέ! Ενώ αρχικά είχε ανακοινωθεί από τα ΜΜΕ ότι ο Ράμα ξανακέρδισε για τέταρτη φορά τη δημαρχία, με διαφορά 10 ψήφων, το κυβερνόν Δημοκρατικό Κόμμα δεν αποδέχθηκε το αποτέλεσμα και ζήτησε την εκ νέου καταμέτρηση των ψηφοδελτίων σε συγκεκριμένες περιοχές. Ο Ράμα απαίτησε να γίνει σεβαστή η βούληση των πολιτών και η Κεντρική Επιτροπή Εκλογών να ανακοινώσει τα αποτελέσματα. Επεσήμανε ακόμη πως με τέτοιες ενέργειες απειλείται η σταθερότητα της χώρας. Μάλιστα βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος κατέλαβαν τα γραφεία της Κεντρικής Επιτροπής Εκλογών ζητώντας να ανακηρυχθεί δήμαρχος Τιράνων ο Πρόεδρός τους Έντι Ράμα, χωρίς φυσικά να το πετύχουν.
Το νέο σύστημα οργάνωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης
Το πολιτικό σκηνικό
Το πολιτικό περιβάλλον της Αλβανίας χαρακτηρίζεται από την πόλωση που έχει επικρατήσει κατά τα τελευταία χρόνια μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας: του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (Partia Socialiste) υπό τον πρώην Δήμαρχο Τυράννων Έντι Ράμα, και του Δημοκρατικού Κόμματος (Partia Demokratike) της αντιπολίτευσης, υπό τον νυν Δήμαρχο Τυράννων Λουλζίμ Μπάσα. Το πρώτο βρίσκεται στην εξουσία από το 2013 οπότε ο Ράμα κέρδισε στις εκλογές τον πρώην πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα, ο οποίος έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική.
Το αλβανικό Κοινοβούλιο συγκροτείται από 140 μέλη. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ) έχει 65 έδρες, και συνεργάζεται με το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ιλίρ Μέτα, το «Σοσιαλιστικό Κίνημα για Ενσωμάτωση» (LSI) με 16 έδρες, ενώ έχει και την υποστήριξη μικρότερων κομμάτων. Επικεφαλής της αντιπολίτευσης είναι το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΚ), με 50 έδρες.
Μέχρι το 2011 δήμαρχος της αλβανικής πρωτεύουσας, για 11 συνεχή έτη, ήταν ο νυν πρωθυπουργός της χώρας Έντι Ράμα. Τον Μάιο του 2011 έχασε τις δημοτικές εκλογές από τον Λουλζίλ Μπάσα, «εκλεκτό» του τότε πρωθυπουργού Μπερίσα, τον οποίο ο Ράμα κατηγόρησε για νοθεία, τόσο κατά την προεκλογική περίοδο όσο και κατά την καταμέτρηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κάποιες περιοχές η καταμέτρηση των ψήφων κείνων των εκλογών… δεν τελείωσε ποτέ! Ενώ αρχικά είχε ανακοινωθεί από τα ΜΜΕ ότι ο Ράμα ξανακέρδισε για τέταρτη φορά τη δημαρχία, με διαφορά 10 ψήφων, το κυβερνόν Δημοκρατικό Κόμμα δεν αποδέχθηκε το αποτέλεσμα και ζήτησε την εκ νέου καταμέτρηση των ψηφοδελτίων σε συγκεκριμένες περιοχές. Ο Ράμα απαίτησε να γίνει σεβαστή η βούληση των πολιτών και η Κεντρική Επιτροπή Εκλογών να ανακοινώσει τα αποτελέσματα. Επεσήμανε ακόμη πως με τέτοιες ενέργειες απειλείται η σταθερότητα της χώρας. Μάλιστα βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος κατέλαβαν τα γραφεία της Κεντρικής Επιτροπής Εκλογών ζητώντας να ανακηρυχθεί δήμαρχος Τιράνων ο Πρόεδρός τους Έντι Ράμα, χωρίς φυσικά να το πετύχουν.
Το νέο σύστημα οργάνωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης
Οι αλβανικές εκλογές για την αυτοδιοίκηση θα διεξαχθούν φέτος σύμφωνα με την μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση που αποφασίσθηκε τον Ιούλιο του 2014. Στις προηγούμενες τοπικές εκλογές του Μαΐου 2011 είχαν εκλεγεί 218 δήμαρχοι από τον συνασπισμό του οποίου ηγούνταν το Δημοκρατικό Κόμμα και το SMI και 145 από τον συνασπισμό που ηγείτο το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Στις φετινές εκλογές της 21ης Ιουνίου 2015, δήμαρχοι και συμβούλια θα εκλεγούν στους νέους 61 πλέον δήμους της χώρας που αντικαθιστούν τους 373 δήμους και κοινότητες που προϋπήρχαν. Οι κοινότητες που τώρα εκπροσωπούν τον δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης ενσωματώνονται στους δήμους.
Αν και όλα τα πολιτικά κόμματα συμφώνησαν στην ανάγκη μείωσης του αριθμού των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, η αντιπολίτευση και κάποια εξωκοινοβουλευτικά κόμματα εξέφρασαν αντιρρήσεις ως προς την διαδικασία. Η αξιωματική αντιπολίτευση και αρκετά μη-κοινοβουλευτικά κόμματα, υποστήριξαν ότι η διαδικασία μεταρρύθμισης δεν ήταν χωρίς αποκλεισμούς και ότι η ανακατανομή των δήμων έγινε με κομματική σκοπιμότητα. Υποστήριξε επίσης ότι δεν λήφθηκαν υπόψη σε όλες τις περιπτώσεις τα χαρακτηριστικά των περιοχών όπου κατοικούν μειονότητες.
Έτσι ο νόμος για την αυτοδιοίκηση, το προηγούμενο έτος, πέρασε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Δημοκρατικού Κόμματος το οποίο προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο κατά του νόμου, οποίο όμως απέρριψε την προσφυγή στις 15 Δεκεμβρίου 2014. Την ίδια ημέρα ο Πρόεδρος της χώρας Μπουχάρ Νισάνι εξέδωσε την απόφαση διεξαγωγής των εκλογών για την 21η Ιουνίου 2015.
Εν τω μεταξύ, στο διάστημα από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο 2014, η αντιπολίτευση μποϋκοτάρισε το κοινοβούλιο, απέχοντας από τις εργασίες του. Τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2014, ομάδες πολιτών υποστηριζόμενες από την αντιπολίτευση ζήτησαν την Κεντρική Επιτροπή των Εκλογών να διεξάγει 130 τοπικά δημοψηφίσματα ώστε να αποφασίσουν οι τοπικές κοινωνίες για την κατανομή των δήμων. Τον Δεκέμβριο, με την μεσολάβηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δόθηκε τέλος στο μποϋκοτάζ. Αντιπολίτευση και κυβέρνηση η αντιπολίτευση και την κυβέρνηση δεσμεύθηκαν να συνεργαστούν με συναινετικό τρόπο για την εξεύρεση λύσης.
Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ανέρχονται σε 3.365.111 άτομα. Συμμετέχουν 64 κόμματα, οργανωμένα σε δύο συνασπισμούς, με επικεφαλής τα δύο κόμματα εξουσίας. Ο «αριστερός» συνασπισμός με 15 συνολικά κόμματα και επικεφαλής το κυβερνόν Σοσιαλιστικό Κόμμα και ο «δεξιός» συνασπισμός με 39 κόμματα και επικεφαλής το Δημοκρατικό Κόμμα που είναι αξιωματική αντιπολίτευση.
Η προεκλογική περίοδος ξεκίνησε στις 22 Μαΐου. Ο Δήμαρχος Τιράνων και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Λουλζίμ Μπάσα κάλεσε τον αλβανικό λαό να «ψηφίσει κατά της φτώχιας και να τιμωρήσει με την ψήφο του την κακή διακυβέρνηση».
Υποψήφιοι
Οι δύο μεγάλοι συνασπισμοί όρισαν στις 16 Απριλίου τους υποψηφίους δημάρχους τους. Ειδικώς για την πρωτεύουσα, τα Τίρανα, η μεν κυβερνητική πλειοψηφία όρισε ως υποψήφιο τον σημερινό υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας και Νεότητας Erion Veliaj (Εριόν Βελίαϊ), η δε αντιπολίτευση τον Καθηγητή Halim Kosova (Χαλίμ Κόσοβα).
Ο Εριόν Βελίαϊ είναι ένας 36χρονος πολιτικός και ακτιβιστής που το 2004 έλαβε το βραβείο των Ηνωμένων Εθνών για την κοινωνία των πολιτών. Προεκλέχθηκε στη Βουλή το 2013 ως βουλευτής Αργυροκάστρου. Κάποιες δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους υπουργούς του Ράμα, αν και συχνά είχε γίνει στόχος κατηγοριών εκ μέρους της αντιπολίτευσης για ζητήματα διαφθοράς. Στις 2 Μαΐου η ιστοσελίδα Civitas δημοσίευσε φωτογραφίες της υπερπολυτελούς βίλας του Βελίαϊ στα Τίρανα αξίας 600.000 ευρώ και μίλησε για διαφθορά.
Ο Χαλίμ Κόσοβα είναι ένας από τους πλέον προβεβλημένους γυναικολόγους στην Αλβανία, ιδιοκτήτης ιδιωτικής κλινικής στα Τίρανα. Το 2013 ήταν υπουργός Υγείας και στη συνέχεια βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος.
Από την άλλη, σε μια πρωτοφανή δήλωση του Αμερικανού πρέσβη στα Τίρανα Ντόναλντ Λου αναφέρεται ότι στους καταλόγους των υποψηφίων δημάρχων υπάρχουν ίσως άτομα με “σκοτεινό παρελθόν” και εμπλεκόμενοι σε εγκληματικές δραστηριότητες. “Υποσχεθήκαμε ότι θα ελέγξουμε τους καταλόγους υποψηφίων δημάρχων για να ανακαλύψουμε άτομα που συνελήφθησαν ή έχουν καταδικαστεί για σοβαρά αδικήματα, τόσο εδώ στην Αλβανία όσο και σε άλλες χώρες.» δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ. «Έχουμε εντοπίσει αρκετά άτομα που πιθανόν να έχουν σκοτεινό παρελθόν και ανάμειξη σε εγκληματικές δραστηριότητες και αυτό το συζητάμε με τους πολιτικούς ηγέτες” συμπλήρωσε.
Στις φετινές εκλογές της 21ης Ιουνίου 2015, δήμαρχοι και συμβούλια θα εκλεγούν στους νέους 61 πλέον δήμους της χώρας που αντικαθιστούν τους 373 δήμους και κοινότητες που προϋπήρχαν. Οι κοινότητες που τώρα εκπροσωπούν τον δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης ενσωματώνονται στους δήμους.
Αν και όλα τα πολιτικά κόμματα συμφώνησαν στην ανάγκη μείωσης του αριθμού των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, η αντιπολίτευση και κάποια εξωκοινοβουλευτικά κόμματα εξέφρασαν αντιρρήσεις ως προς την διαδικασία. Η αξιωματική αντιπολίτευση και αρκετά μη-κοινοβουλευτικά κόμματα, υποστήριξαν ότι η διαδικασία μεταρρύθμισης δεν ήταν χωρίς αποκλεισμούς και ότι η ανακατανομή των δήμων έγινε με κομματική σκοπιμότητα. Υποστήριξε επίσης ότι δεν λήφθηκαν υπόψη σε όλες τις περιπτώσεις τα χαρακτηριστικά των περιοχών όπου κατοικούν μειονότητες.
Έτσι ο νόμος για την αυτοδιοίκηση, το προηγούμενο έτος, πέρασε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Δημοκρατικού Κόμματος το οποίο προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο κατά του νόμου, οποίο όμως απέρριψε την προσφυγή στις 15 Δεκεμβρίου 2014. Την ίδια ημέρα ο Πρόεδρος της χώρας Μπουχάρ Νισάνι εξέδωσε την απόφαση διεξαγωγής των εκλογών για την 21η Ιουνίου 2015.
Εν τω μεταξύ, στο διάστημα από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο 2014, η αντιπολίτευση μποϋκοτάρισε το κοινοβούλιο, απέχοντας από τις εργασίες του. Τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2014, ομάδες πολιτών υποστηριζόμενες από την αντιπολίτευση ζήτησαν την Κεντρική Επιτροπή των Εκλογών να διεξάγει 130 τοπικά δημοψηφίσματα ώστε να αποφασίσουν οι τοπικές κοινωνίες για την κατανομή των δήμων. Τον Δεκέμβριο, με την μεσολάβηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δόθηκε τέλος στο μποϋκοτάζ. Αντιπολίτευση και κυβέρνηση η αντιπολίτευση και την κυβέρνηση δεσμεύθηκαν να συνεργαστούν με συναινετικό τρόπο για την εξεύρεση λύσης.
Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ανέρχονται σε 3.365.111 άτομα. Συμμετέχουν 64 κόμματα, οργανωμένα σε δύο συνασπισμούς, με επικεφαλής τα δύο κόμματα εξουσίας. Ο «αριστερός» συνασπισμός με 15 συνολικά κόμματα και επικεφαλής το κυβερνόν Σοσιαλιστικό Κόμμα και ο «δεξιός» συνασπισμός με 39 κόμματα και επικεφαλής το Δημοκρατικό Κόμμα που είναι αξιωματική αντιπολίτευση.
Η προεκλογική περίοδος ξεκίνησε στις 22 Μαΐου. Ο Δήμαρχος Τιράνων και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Λουλζίμ Μπάσα κάλεσε τον αλβανικό λαό να «ψηφίσει κατά της φτώχιας και να τιμωρήσει με την ψήφο του την κακή διακυβέρνηση».
Υποψήφιοι
Οι δύο μεγάλοι συνασπισμοί όρισαν στις 16 Απριλίου τους υποψηφίους δημάρχους τους. Ειδικώς για την πρωτεύουσα, τα Τίρανα, η μεν κυβερνητική πλειοψηφία όρισε ως υποψήφιο τον σημερινό υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας και Νεότητας Erion Veliaj (Εριόν Βελίαϊ), η δε αντιπολίτευση τον Καθηγητή Halim Kosova (Χαλίμ Κόσοβα).
Ο Εριόν Βελίαϊ είναι ένας 36χρονος πολιτικός και ακτιβιστής που το 2004 έλαβε το βραβείο των Ηνωμένων Εθνών για την κοινωνία των πολιτών. Προεκλέχθηκε στη Βουλή το 2013 ως βουλευτής Αργυροκάστρου. Κάποιες δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους υπουργούς του Ράμα, αν και συχνά είχε γίνει στόχος κατηγοριών εκ μέρους της αντιπολίτευσης για ζητήματα διαφθοράς. Στις 2 Μαΐου η ιστοσελίδα Civitas δημοσίευσε φωτογραφίες της υπερπολυτελούς βίλας του Βελίαϊ στα Τίρανα αξίας 600.000 ευρώ και μίλησε για διαφθορά.
Ο Χαλίμ Κόσοβα είναι ένας από τους πλέον προβεβλημένους γυναικολόγους στην Αλβανία, ιδιοκτήτης ιδιωτικής κλινικής στα Τίρανα. Το 2013 ήταν υπουργός Υγείας και στη συνέχεια βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος.
Από την άλλη, σε μια πρωτοφανή δήλωση του Αμερικανού πρέσβη στα Τίρανα Ντόναλντ Λου αναφέρεται ότι στους καταλόγους των υποψηφίων δημάρχων υπάρχουν ίσως άτομα με “σκοτεινό παρελθόν” και εμπλεκόμενοι σε εγκληματικές δραστηριότητες. “Υποσχεθήκαμε ότι θα ελέγξουμε τους καταλόγους υποψηφίων δημάρχων για να ανακαλύψουμε άτομα που συνελήφθησαν ή έχουν καταδικαστεί για σοβαρά αδικήματα, τόσο εδώ στην Αλβανία όσο και σε άλλες χώρες.» δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ. «Έχουμε εντοπίσει αρκετά άτομα που πιθανόν να έχουν σκοτεινό παρελθόν και ανάμειξη σε εγκληματικές δραστηριότητες και αυτό το συζητάμε με τους πολιτικούς ηγέτες” συμπλήρωσε.
Μετά τη δήλωση αυτή, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νίκο Πελέσι ανέφερε ότι η δήλωση του Αμερικανού πρέσβη θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των υποψηφίων. Κατηγορίες εκτόξευσε και βουλευτής του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος που υποστήριξε ότι στις λίστες της αντιπολίτευσης έχουν συμπεριληφθεί ως υποψήφιοι δήμαρχοι εννέα άτομα με ύποπτο παρελθόν και με βεβαρημένο ποινικό μητρώο. Το Βουλή της Αλβανίας συγκρότησε επιτροπή προκειμένου να ελέγξει το παρελθόν ανώτερων αξιωματούχων και πολιτικών, ώστε να αποφευχθεί η συμμετοχή προσώπων που είχαν σχέση με τη μυστική υπηρεσία του κομμουνιστικού καθεστώτος (την γνωστή Σιγκουρίμι) και εκείνων που πιθανόν να εμπλέκονται στο οργανωμένο έγκλημα ή άλλες εγκληματικές δραστηριότητες.
Η συμμετοχή των ΜΜΕ της χώρας στη προεκλογική εκστρατεία είναι γενικά μεγάλη και παίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήσεις και διαφημίσεις των κομμάτων είναι συνεχείς. Στην Αλβανία υπάρχουν τρία εθνικά τηλεοπτικά κανάλια, εξήντα πέντε τοπικά, 113 καλωδιακά και εβδομήντα ένας ραδιοφωνικοί σταθμοί. Τα έντυπα ΜΜΕ έχουν περιορισμένη κυκλοφορία, ενώ γίνεται μεγάλη χρήση του διαδικτύου ως πηγή πολιτικής πληροφόρησης.
Παρά το γεγονός ότι το πεδίο της ενημέρωσης είναι αρκετά ζωντανό, από πολιτικής πλευράς τα μέσα είναι ευθυγραμμισμένα με ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα, ενώ τα μικρότερα είναι αποκλεισμένα.
Ένα ζήτημα που επίσης διαπιστώνει ο ΟΑΣΕ είναι ότι η εκπροσώπηση των γυναικών στην αλβανική πολιτική σκηνή βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, ιδιαίτερα στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σήμερα οι γυναίκες κατέχουν τις 29 από τις 140 έδρες στο Κοινοβούλιο, επτά από τις είκοσι μία υπουργικές θέσεις και επτά από τις 373 θέσεις δημάρχων. Πρόκειται για ένα ζήτημα που επισημαίνουν οι αρμόδιοι του ΟΑΣΕ και για το οποίο ο οργανισμός έχει κάνει υποδείξεις στο παρελθόν.
Οι διεθνείς οργανισμοί
Πολλοί στην Αλβανία αλλά και μέλη των διεθνών οργανισμών χαρακτηρίζουν το πολιτικό περιβάλλον τεταμένο, κυρίως λόγω των μακρόχρονων αντιπαραθέσεων μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων. Κάποιοι εκτιμούν ότι η διάχυτη έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των κομμάτων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διεξαγωγή των εκλογών.
Αρκετοί πιστεύουν ότι οι εκλογές είναι μια σημαντική δοκιμασία της εν εξελίξει μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση, με τις ακριβείς αρμοδιότητες των δήμων που θα καθοριστούν σε μετεκλογική περίοδο. Οι εκλογές αντιμετωπίζονται επίσης ευρέως από εθνικούς και διεθνείς παράγοντες ως σημαντικές λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη παραχώρηση στην Αλβανία καθεστώτος υποψήφιας χώρας για προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κύκλοι του ΟΑΣΕ εκφράζουν κάποιες ανησυχίες σχετικά με την απόλυτη διαφάνεια των εκλογών, επισημαίνοντας ότι «χαμηλού επιπέδου επιτροπές είναι ευάλωτες σε πολιτικές πιέσεις και έτσι δεν μπορούν να θεωρηθούν απολύτως αξιόπιστες». Ανησυχίες επίσης έχουν εκφραστεί για τις διαδικασίες κατά την ημέρα των εκλογών, ειδικά σε ότι αφορά στην διαδικασία της καταμέτρησης.
Οι εκλογές σε χώρες όπως η Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βοσνία, Ουκρανία, Λευκορωσία, χώρες του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας παρακολουθούνται από τους διεθνείς οργανισμούς, ειδικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Ο τελευταίος, μέσω του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Office for Democratic Institutions and Human Rights – ODIHR), αναπτύσσει αποστολές παρατηρήσεις εκλογών, και συντάσσει εκθέσεις συμπερασμάτων. Στο παρελθόν ο ΟΑΣΕ, στις εκθέσεις που συνέταξε και δημοσιοποίησε διαπίστωνε ότι κάθε φορά υπήρχε βελτίωση χωρίς όμως η Αλβανία να φθάσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Για τις φετινές εκλογές ο ΟΑΣΕ αποφάσισε την αποστολή άνω των 250 παρατηρητών, επιπλέον των παρατηρητών που θα αποσταλούν από άλλες χώρες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ξένες πρεσβείες και διάφορές μη κυβερνητικές οργανώσεις, της Αλβανίας ή ξένες. Για μία ακόμη φορά η Αλβανία – κυβέρνηση και λαός – καλείται να αποδείξει ότι προσεγγίζει τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δημοκρατικές διαδικασίες, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ελευθερία του τύπου και της έκφρασης, στοιχεία που αξιολογούνται για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
Στο παρελθόν ο ΟΑΣΕ έχει αναπτύξει αποστολές εκλογικής παρατήρησης ένδεκα εκλογικών διαδικασιών στην Αλβανία. Η τελευταία ήταν στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2013, στην έκθεση συμπερασμάτων των οποίων σημειωνόταν ότι «οι εκλογές ήταν ανταγωνιστικές με ενεργό συμμετοχή των πολιτών καθ’ όλη την εκστρατεία και πραγματικό σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών. Ωστόσο, το κλίμα δυσπιστίας μεταξύ των δύο κύριων πολιτικών δυνάμεων χάλασε το εκλογικό περιβάλλον και έθεσε υπό αμφισβήτηση τη διαχείριση της όλης εκλογικής διαδικασίας»
Οι Έλληνες Ομογενείς
Οι Έλληνες της Αλβανίας, κυρίως της Βορείου Ηπείρου – όσοι έμειναν πλέον εκεί – προσέρχονται για μια ακόμη φορά στις εκλογές διαιρεμένοι και διασπασμένοι. Από τις τοπικές εκλογές του 2011, δύο κόμματα εκπροσωπούν την ελληνική μειονότητα: το Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕΑΔ ή PBDNJ), πολιτική έκφραση της «Ομόνοιας» και το κόμμα Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον (MEGA) που πρωτοεμφανίσθηκε το 2011 και συμμετείχε και στις βουλευτικές εκλογές του 2013. Το πρώτο συμμετείχε στη συμμαχία του Έντι Ράμα και το δεύτερο στη συμμαχία του Σαλί Μπερίσα. Άλλοι υποψήφιοι ελληνικής καταγωγής συμμετείχαν, όπως και στο παρελθόν, με άλλα κόμματα, κυρίως τα δύο μεγάλα.
Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2013, όπως είχε συμβεί και το 2009, η διάσπαση είχε ως αποτέλεσμα να εκλεγεί μόνον ένας βουλευτής, ο επικεφαλής του ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ντούλες. Ο τελευταίος παραιτήθηκε προσφάτως από την θέση του Α’ Αντιπροέδρου της Βουλής, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εκλογή του Προέδρου του κόμματος των «Τσάμηδων» Σπετίμ Ιντρίζι ως Γ’ Αντιπροέδρου της Βουλής. Ωστόσο το κόμμα του παραμένει στον κυβερνητικό συνασπισμό καθώς και μέλη του σε κυβερνητικές θέσεις. Μια προσπάθεια για την κοινή κάθοδο των δύο κομμάτων στις επερχόμενες εκλογές δεν φαίνεται να απέδωσε.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση οι κύριες περιοχές ενδιαφέροντος για την ελληνική εθνική μειονότητα (ΕΕΜ) εντάσσονται γενικά σε τρεις δήμους: τον Δήμο Χιμάρας, τον Δήμο Φοινίκης (ανατολικά των Αγίων Σαράντα) και τον Δήμο Δρόπολης ή Δερόπολης (νοτίως Αργυροκάστρου μέχρι τα σύνορα με την Ελλάδα).
Στον πρώτο, με έδρα τη Χιμάρα, το κυβερνόν Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει εντάξει επαρχία όπου στις προηγούμενες εκλογές είχε πάρει 75%. Ο υποψήφιος (και νυν Δήμαρχος) ελληνικής καταγωγής φαίνεται να υποστηρίζεται, εκτός από το ελληνικό στοιχείο, από ευρύτερες δυνάμεις. Ο δεύτερος, με έδρα το χωριό Αγία Σοφία θα αποτελείται από τις πέντε ελληνικές επαρχίες (Μεσοποτάμου, Φοινίκης, Αλύκου, Δίβρης και Λιβαδειάς). Ο τρίτος, με έδρα το χωριό Γεωργουτσάτες, θα αποτελείται επίσης από ελληνικές επαρχίες (Άνω Δρόπολης, Κάτω Δρόπολης και Πωγωνίου).
Πρόβλημα για την ΕΕΜ δημιουργεί η νέα διοικητική οργάνωση, στον Δήμο Κονίσπολης (κέντρο των Τσάμηδων), στον οποίο με τον νέο νόμο έχουν ενταχθεί κάποια καθαρά ελληνικά χωριά της περιοχής νοτίως Αγίων Σαράντα.
* * *
Όπως φαίνεται από τα όσα προαναφέρθηκαν, οι επερχόμενες εκλογές στην Αλβανία αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Τόσο για την πορεία της χώρας αυτής στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προτύπων δημοκρατικής λειτουργίας, όσο και το μέλλον της ΕΕΜ. Οι πρόσφατες εθνικιστικές εξάρσεις της κυβέρνησης της Αλβανίας εις βάρος της Ελλάδας δεν εξυπηρετούν ούτε τις σχέσεις των δύο χωρών ούτε την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, την οποία διά λόγων επιδιώκουν οι κυβερνώντες. Η αντίδραση της εκπροσώπου τύπου της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, που ουσιαστικά έβαλε «πάγο» στην αλβανική κυβέρνηση λόγω των προκλητικών δηλώσεων κατά της Ελλάδας, το αποδεικνύει.
Σε ότι αφορά στην ΕΕΜ, προσφέρονται ευκαιρίες συγκρότησης και ανάπτυξης που αν τύχουν ορθής και επιτυχούς εκμετάλλευσης θα συμβάλλουν πολλαπλώς στην πρόοδο της μειονότητας. Στο πλαίσιο αυτό σημαντική θα είναι η πραγματική ομόνοια και συνεργασία στο εσωτερικό της ΕΕΜ, ώστε στο μέλλον να δούμε μια ουσιαστική ελληνική παρουσία στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Σ’ αυτό σημαντική θα ήταν η συμβολή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία δυστυχώς στο παρελθόν, έχει προβεί σε επιλογές που κυρίως εξυπηρετούσαν μικροκομματικές επιδιώξεις.
Πηγή
http://dia-kosmos.blogspot.gr/
Πρόβλημα για την ΕΕΜ δημιουργεί η νέα διοικητική οργάνωση, στον Δήμο Κονίσπολης (κέντρο των Τσάμηδων), στον οποίο με τον νέο νόμο έχουν ενταχθεί κάποια καθαρά ελληνικά χωριά της περιοχής νοτίως Αγίων Σαράντα.
* * *
Όπως φαίνεται από τα όσα προαναφέρθηκαν, οι επερχόμενες εκλογές στην Αλβανία αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Τόσο για την πορεία της χώρας αυτής στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προτύπων δημοκρατικής λειτουργίας, όσο και το μέλλον της ΕΕΜ. Οι πρόσφατες εθνικιστικές εξάρσεις της κυβέρνησης της Αλβανίας εις βάρος της Ελλάδας δεν εξυπηρετούν ούτε τις σχέσεις των δύο χωρών ούτε την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, την οποία διά λόγων επιδιώκουν οι κυβερνώντες. Η αντίδραση της εκπροσώπου τύπου της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, που ουσιαστικά έβαλε «πάγο» στην αλβανική κυβέρνηση λόγω των προκλητικών δηλώσεων κατά της Ελλάδας, το αποδεικνύει.
Σε ότι αφορά στην ΕΕΜ, προσφέρονται ευκαιρίες συγκρότησης και ανάπτυξης που αν τύχουν ορθής και επιτυχούς εκμετάλλευσης θα συμβάλλουν πολλαπλώς στην πρόοδο της μειονότητας. Στο πλαίσιο αυτό σημαντική θα είναι η πραγματική ομόνοια και συνεργασία στο εσωτερικό της ΕΕΜ, ώστε στο μέλλον να δούμε μια ουσιαστική ελληνική παρουσία στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Σ’ αυτό σημαντική θα ήταν η συμβολή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία δυστυχώς στο παρελθόν, έχει προβεί σε επιλογές που κυρίως εξυπηρετούσαν μικροκομματικές επιδιώξεις.
Πηγή
http://dia-kosmos.blogspot.gr/