«The Water Diviner»: Μια ανθελληνική κινηματογραφική παρουσίαση της εκστρατεία της Καλλίπολης, από τον Ράσελ Κρόου

«The Water Diviner» είναι ο τίτλος της κινηματογραφικής παραγωγής, που αποτελεί και την πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του γνωστού Αυστραλού ηθοποιού Ράσελ Κρόου, η οποία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις εκ μέρους των ομογενών μας σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Ο λόγος είναι ότι, στην ταινία αυτή, που έχει ως θέμα την αποτυχημένη εκστρατεία της Καλλίπολης του 1914, οι γηγενείς Έλληνες και Αρμένιοι, απεικονίζονται ως βάρβαροι κι αιμοβόροι κατακτητές. 

Η εκστρατεία της Καλλίπολης πραγματοποιήθηκε από το ΑΝΖAC (Australian and New Zealand Army Corps και αποκρούσθηκε από τις τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κεμάλ, συνεπικουρούμενες από γερμανικά και αυστριακά στρατεύματα. Στην εκστρατεία αυτή η Ελλάδα δεν συμμετείχε, παρά την αρχική επιθυμία του τότε πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου. Αντίθετος ήταν ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ι. Μεταξάς, ο οποίος έπεισε τον Βασιλιά ότι η εκστρατεία εκείνη ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία. 

Το πολιτικό παρασκήνιο και τον ρόλο του Ιωάννη Μεταξά, του Κεμάλ Ατατούρ και του τότε Υπουργού Ναυτικών της Μεγάλης Βρετανίας και μετέπειτα Πρωθυπουργού Τσόρτσιλ περιγράφει παρακάτω με επιστημονική εγκυρότητα ο Δρ. Ιωάννης Παπαφλωράτος, Νομικός – Διεθνολόγος, καθηγητής στη Σχολής Εθνικής Αμύνης (ΣΕΘΑ) και Μέλος της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων (ΑΣΑ):

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΕΤΑΞΑΣ

Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Παπαφλωράτος

Η εκστρατεία των Δαρδανελλίων ή αλλιώς εκστρατεία της Καλλίπολης, στην οποία αναφέρεται η εν λόγω ταινία, πραγματοποιήθηκε πριν από έναν αιώνα. Διήρκεσε από τον Απρίλιο του 1915 έως τον Ιανουάριο του 1916 και απετέλεσε μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές αποτυχίες των Αγγλογάλλων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή πραγματοποιήθηκε για να ικανοποιηθεί η Ρωσία, οι δυνάμεις της οποίας υφίσταντο την πίεση των Τούρκων στον Καύκασο.

Η Αγ. Πετρούπολη είχε βοηθήσει τους Γάλλους, υφιστάμενη τεράστιες απώλειες, κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου. Ως εκ τούτου, οι Αγγλογάλλοι όφειλαν να συνδράμουν τους συμμάχους τους στην Τριπλή Συνεννόηση, αναλαμβάνοντας μία πρωτοβουλία εις βάρος των Τούρκων (συμμάχων των Γερμανοαυστριακών). Απεφασίσθη, λοιπόν, η διεξαγωγή μίας ναυτικής επιχειρήσεως με στόχο την εκπόρθηση των Στενών και, ει δυνατόν, την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως. Το παράτολμο αυτό σχέδιο είχε συλλάβει ο υπουργός Ναυτικών (πρώτος Λόρδος του βρεταννικού Ναυαρχείου) Ουΐνστον Τσώρτσιλ.

Το σχέδιο υπέστη πολλές τροποποιήσεις, οι οποίες το κατέστησαν πρακτικώς ανεφάρμοστο. Στην διαπίστωση αυτή κατέληξαν πολλοί ξένοι στρατιωτικοί αλλά και το ελληνικό Γενικό Επιτελείο. Κύριος υποστηρικτής της απόψεως αυτής ήταν ο Ιωαν. Μεταξάς, ο οποίος είχε εμπνευσθεί ένα παρόμοιο σχέδιο, τον Μάρτιο του 1914. Πιο συγκεκριμένα, μετά την συντριβή τους στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οι Νεότουρκοι είχαν θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα επανεξοπλισμού, παραγγέλνοντας (μεταξύ άλλων) σε βρεταννικά ναυπηγεία ένα θωρηκτό (το «Ρεσαντιέ») και διαπραγματευόμενοι την αγορά ενός δεύτερου, το οποίο κατασκευαζόταν επίσης σε βρεταννικά ναυπηγεία (το «Rio de Janeiro»). Στην Αθήνα, επεκράτησε εύγλωττη ανησυχία, καθώς άλλαζε η ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο. Ξεκίνησε η λήψη μέτρων για την άμυνα των νήσων και η εκπόνηση σχεδίων για την περίπτωση πολέμου στην βόρεια Ελλάδα.

Την άνοιξη του 1914, οι δύο χώρες είχαν εισέλθει σε ανταγωνισμό ως προς τους ναυτικούς εξοπλισμούς, ενώ οι διμερείς σχέσεις παρέμεναν τεταμένες. Η Ελλάδα δεν είχε συμμάχους, καθώς όλοι της συνιστούσαν να έρθει σε συμβιβασμό με τους Τούρκους. Την εποχή εκείνη, ξεκίνησαν και οι διωγμοί εις βάρος των Ελλήνων της Μ. Ασίας. Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα εξεγέρθηκε και οι ιθύνοντες άρχισαν να συζητούν το ενδεχόμενο ενός πολέμου με την Τουρκία. Δυστυχώς, δεν υπήρχαν διαθέσιμα πλοία προς αγορά παρά μόνον δύο πεπαλαιωμένα αμερικανικά σκάφη. Αν και αγοράστηκαν, η διατήρηση της ναυτικής υπεροχής έναντι των Τούρκων εθεωρείτο αμφίβολη.

Τότε, διατυπώθηκε η άποψη για την διεξαγωγή μίας αιφνιδιαστικής επιχειρήσεως προς κατάληψη των Δαρδανελλίων. Ο Μεταξάς εξεπόνησε λεπτομερώς τα σχετικά σχέδια. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή τους ήταν ο απόλυτος αιφνιδιασμός του αντιπάλου. Ο όρος αυτός δεν συνέτρεχε μετά την ραγδαία επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και το σχέδιο εγκαταλείφθηκε.

Δυστυχώς για τους Αγγλογάλλους, η προϋπόθεση αυτή δεν ίσχυε ούτε στις αρχές του 1915, καθώς οι Βρεταννοί είχαν διαπράξει το σφάλμα να βομβαρδίσουν το φρούριο του Κουμ-Καλέ, τον Οκτώβριο του 1914. Ως εκ τούτου, προειδοποίησαν τους Τούρκους, οι οποίοι οχύρωσαν την περιοχή το επόμενο πεντάμηνο. Αυτό επεσήμανε ο Αντισυνταγματάρχης Μεταξάς, ο οποίος είχε αναλάβει προσωρινώς τα καθήκοντα του αρχηγού του Επιτελείου. Είχε ήδη συντάξει πολλά υπομνήματα προς τον πρωθυπουργό και υπουργό Στρατιωτικών Ελ. Βενιζέλο.

Στο τελευταίο (με ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου / 2 Μαρτίου), ο Μεταξάς προέβλεψε την πλήρη αποτυχία της εκστρατείας, καθώς οι Τούρκοι ήταν ενήμεροι των προθέσεων των κυβερνήσεων της Συνεννοήσεως και είχαν λάβει τα μέτρα τους. Οι Αγγλογάλλοι θα έπρεπε να οργανώσουν και μία χερσαία επιχείρηση με πολυάριθμο στρατό στην Θράκη, καθώς οι Τούρκοι μπορούσαν να συγκεντρώσουν 150.000 με 200.000 άνδρες προ της Κωνσταντινουπόλεως. Οι εκτιμήσεις του επιβεβαιώθηκαν από την έκβαση της επιχειρήσεως.

Πηγή
http://dia-kosmos.blogspot.gr/