Του Raoul Ruparel
Το Bertelsmann Stiftung κυκλοφόρησε προσφάτως μια μικρή έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο του Brexit. Ενώ δεν είναι λεπτομερής, φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι η βασική επίπτωση του Brexit στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου το 2030 θα μπορούσε να είναι μια απώλεια του ΑΕΠ μεταξύ του 2,5% και του 0,1% (πριν από μια πολιτική απάντηση του Ηνωμένου Βασιλείου). Ωστόσο, η εκτίμηση ότι θα κοστίσει το 14% του ΑΕΠ συγκεντρώνει μικρή υποστήριξη και δεν φαίνεται αξιόπιστη. Ο Raoul Ruparel της Open Europe αναλύει την έρευνα.
Ελάχιστες λεπτομέρειες σχετικά με το τεράστιο ζήτημα του Brexit
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η μελέτη είναι πολύ φτωχή σε λεπτομέρειες . Η περιεκτική ανάλυση και μοντελοποίηση των δυνητικών επιπτώσεων του Brexit από την Open Europe αριθμούσε 100 και πλέον σελίδες. Η συμβολή του Bertelsmann Stiftung (BS) είναι 8 σελίδες. Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλά είναι περιττό να πω ότι, το Brexit είναι ένα πολύπλοκο θέμα. Αυτή η έρευνα αφήνει ένα τεράστιο αριθμό ερωτημάτων αναπάντητα. Κατά ειρωνικό τρόπο, συνήθως είμαστε συνήθως υπέρ της σκέψης των ακαδημαϊκών της Γερμανίας οι οποίοι είναι σύντομοι και δριμείς στην ανάλυσή τους, δυστυχώς, αυτό το θέμα δεν ενδείκνυται για κάτι τέτοιο και η προσπάθεια φαίνεται, σε μεγάλο βαθμό, να έχει αποτύχει.
Όπως επισημαίνει το ίδιο το BS:
«Τα αποτελέσματα των υπολογισμών προσομοίωσης εξαρτώνται σημαντικά από τις υποβόσκουσες εικασίες για τον τρόπο που το Ηνωμένο Βασίλειο θα οργανώσει τις σχέσεις του με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλους εμπορικούς εταίρους μετά από ένα Brexit».Αυτό είναι αναμφισβήτητο και ισχύει εξίσου και για τη μελέτη τους. Δυστυχώς, οι ίδιοι έχουν αφήσει λίγο χώρο για να δώσουν πλήρεις εξηγήσεις σε πολλές από τις εικασίες τους. Παρ’ όλα αυτά, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στα βασικά σενάρια τους.
Τα Βασικά σενάρια δείχνουν ότι το Brexit μπορεί να μην είναι το τέλος του κόσμου
Τα βασικά σενάρια είναι πραγματικά αρκετά λογικά και δεν απέχουν πολύ από τα ευρήματά μας.
Σε αυτή την «ήπια έξοδο» (η οποία είναι παρόμοια με το δικό μας σενάριο Ηνωμένο Βασίλειο-ΕΕ FTA 1), το Ηνωμένο Βασίλειο κλείνει μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ, παρόμοια με αυτή που σήμερα εφαρμόζεται από την Ελβετία και τη Νορβηγία. Επίσης, υποστηρίζει, πως θα διατηρήσει τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου του με τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό δεν είναι ένα παράλογο σενάριο και ίσως να είναι και το πιο πιθανό αποτέλεσμα. Η μοντελοποίησή μας θέτει το κόστος, περίπου, στο 0,81% του ΑΕΠ, ενώ το BS το θέτει στο 0.63%.
Το «βαθιές περικοπές» σενάριό τους είναι σαν το δικό μας σενάριο για την χειρότερη περίπτωση Brexit και βλέπει το Ηνωμένο Βασίλειο ότι οπισθοχωρήσει στους κανόνες του ΠΟΕ και δεν κλείνει ουδεμία συμφωνία με την ΕΕ. Εκτιμούμε το κόστος εντός τέτοιου σεναρίου στο 2,23%, ενώ αυτοί, περιέργως, δεν μπαίνουν στον κόπο να πουν τί ακριβώς θα συμβεί στην περίπτωση αυτή. Αυτοί λένε ότι δεν είναι τόσο κακό όσο το σενάριό τους για τη χειρότερη πιθανή περίπτωση, το «απομόνωση του Ηνωμένου Βασιλείου», το οποίο προβλέπει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα χάσει όλες τις Συμφωνίες Ελευθέρων Συναλλαγών του (FTAs), τις οποίες υπέγραψε όσο ήταν μέλος της ΕΕ. Αυτό, σύμφωνα με το BS, θα κοστίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2,98% του ΑΕΠ του.
Το BS αναφέρει τις πιθανές εξοικονομήσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ της τάξης του 0,5%, αλλά δεν είναι σαφές αν αυτές περιλαμβάνονται πράγματι σε κάποιο από τα σενάρια, ο υπαινιγμός είναι ότι δεν περιλαμβάνονται. Εάν συνυπολογίσουμε αυτή την εξοικονόμηση, τότε το βασικό φάσμα των επιπτώσεων του Brexit είναι μεταξύ -2,48% και -0,1% του ΑΕΠ. Ουσιαστικά, το BS παραδέχεται σε ένα αισιόδοξο σενάριο (και αυτό που πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο θα ήθελαν να δουν ως το πιο πιθανό σενάριο) το Brexit θα μπορούσε κάλλιστα, από οικονομικής άποψης να είναι χαμένη προσπάθεια. Φυσικά, ακόμη όλα αυτά είναι πριν το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιήσει την όποια πρόσθετη ελευθερία για να λάβει τις οποιεσδήποτε εγχώριες πολιτικές αποφάσεις.
Τη μελέτη υπονομεύουν οι εικασίες και η μονόπλευρη ανάλυση
Τα βασικά σενάρια επιφανειακά φαίνονται αξιόπιστα, αν και υπάρχουν ελάχιστες λεπτομέρειες για την ακριβή μοντελοποίηση που χρησιμοποιήθηκε ή για το πώς ακριβώς κατέληξαν σε αυτά τα αποτελέσματα. Η μελέτη χάνει γρήγορα την αξιοπιστία της όταν θέτει το δυνητικό κόστος στο 14% του ΑΕΠ από το πουθενά. Αυτό δεν φαίνεται να είναι μέρος αυτής της μελέτης, αλλά απλώς να αναφέρεται σε άλλες εκτιμήσεις:
«Σύμφωνα με μελέτες που εκτιμούν την επίδραση της μείωσης του ανοίγματος του εμπορίου για το μακροπρόθεσμο πραγματικό ΑΕΠ (Freyer 2009 και Felbermayr/Gröschl 2013), ένα Brexit θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μακροχρόνια πτώση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ από 2% («ήπια έξοδος») έως 14% («απομόνωση του Ηνωμένου Βασιλείου») σε σύγκριση με την παραμονή στην ΕΕ».Η μελέτη του 2013 φαίνεται να σχετίζεται με τον αντίκτυπο των φυσικών καταστροφών στο ΑΕΠ και ουδεμία αναφορά κάνει στο Brexit ή ακόμα και, από ό, τι μπορώ να διακρίνω, στην ΕΕ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι τόσο χαμηλός όσο το 2%, αν και σ’ αυτό ουδεμία αναφορά υπάρχει στο δελτίο τύπου ή οπουδήποτε αλλού στο έγγραφο.
Αυτό είναι ενδεικτικό της μονόπλευρης προσέγγισης του BS σε αυτή τη μελέτη. Είναι αλήθεια ότι αυτοί οι τύποι των μελετών στηρίζονται σε μια σειρά υποθέσεων. Αλλά το κλειδί είναι η δοκιμή μιας ποικιλίας από διαφορετικά σενάρια, ώστε να επιτραπεί στους ανθρώπους να κατανοήσουν τις πολιτικές επιλογές με τις οποίες είναι αντιμέτωποι, αλλά, το σημαντικότερο είναι, να δοκιμαστούν σενάρια και των δύο όψεων. Εδώ, το BS προσπαθεί μόνο να εξετάσει τη μία πλευρά, την χειρότερη πλευρά, χωρίς έστω ούτε και μια βιαστική συζήτηση για τα πιθανά οφέλη ή τις ελευθερίες (πέρα από την εξοικονόμηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ).
Για παράδειγμα, το BS υποθέτει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα κλείσει κάποια νέα συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών, εφόσον αποχωρήσει από την ΕΕ. Ενώ είναι σωστό να σημειωθεί ότι αυτές οι συμφωνίες «απαιτούν χρόνο», το χρονοδιάγραμμα του μοντέλου φτάνει μέχρι το 2030. Φαίνεται εξαιρετικά απίθανο ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, ένα έθνος ελεύθερων συναλλαγών, δεν θα καταβάλει την όποια προσπάθεια για να κλείσει συμφωνίες FTA κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας και πλέον. Το εάν θα αποδώσουν ανάλογα πλεονεκτήματα όπως αν είχαν υπογραφεί υπό το πλαίσιο της ΕΕ είναι δευτερεύον ζήτημα, ωστόσο θα αποδώσουν σίγουρα κάποιο όφελος, όπως δείχνει η έρευνά μας και πρέπει να εξεταστούν.
Ομοίως, ουδεμία συζήτηση γίνεται επίσης για τις πιθανές εξοικονομήσεις από τον περιορισμό της νομοθεσίας της ΕΕ και τη μεγαλύτερη ευελιξία στην εγχώρια νομοθεσία. Είναι ωραία και καλά να κάνουμε λόγο για τις «δυναμικές» απώλειες από το Brexit όπως κάνει το έγγραφο, αλλά τα σενάρια που χρησιμοποιούνται από το BS είναι απίστευτα στατικά. Δεν παρέχουν καμία πραγματική μεταβολή στην προσέγγιση της Βρετανικής πολιτικής και ουσιαστικά υποθέτουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα κάνει τίποτε ή δεν θα αλλάξει τίποτε έξω από την ΕΕ, μια κατάσταση που σκεφτόμαστε ότι, σχεδόν, ουδείς την βρίσκει ρεαλιστική.
Τελικά, αυτό είναι κάπως ειρωνικό, ότι αυτό το αδύναμο επιπλέον κόστος έχει θέσει το BS στις λιγότερο αξιόπιστες παρυφές των εκτιμήσεων για το Brexit μαζί με τα τεράστια θετικά οφέλη (+ 10% του ΑΕΠ) που εκτιμά το UKIP. Ουσιαστικά, όλες οι μελέτες αυτού του είδους (που βασίζονται σε ελάχιστες λεπτομέρειες ή ανάλυση), καταφέρνουν να επιδεινώσουν την ανενημέρωτη φύση της συζήτησης για την ΕΕ (για την οποία πολλοί στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του BS) διαμαρτύρονται.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://openeurope.org.uk/blog/german-foundation-says-uk-may-not-lose-much-from-brexit/
http://www.capital.gr/newsTheme.asp?id=2292121
http://dia-kosmos.blogspot.gr/