Σε προγενέστερο αφιέρωμά μας, αναφερθήκαμε στην αδυναμία Ελλάδας και Κύπρου να δεσμευθούν στην υλοποίηση του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου της εποχής Τσοχατζόπουλου. Αν και η συνεργασία και γενικά η συνεννόηση των δύο πλευρών σε ζωτικής σημασίας ζητήματα κοινής άμυνας και πολιτικής έναντι της Τουρκίας, έχει στην κυριολεξία περάσει από 40 κύματα σε διαφορετικές περιόδους στο παρελθόν, θεωρούμε ότι πάντα υπάρχει χρόνος και χώρος για κάτι τέτοιο. Αρκεί να το θέλουν και οι δύο (πλευρές…) και να επιδείξουν επιμονή σε βάθος χρόνου.
Στη βάση αυτής της λογικής θα αναφερθούμε σε μία παλιά ιστορία, που εξελίχθηκε σε χρονική περίοδο κατά την οποία το Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας – Κύπρου ήταν σε πλήρη ισχύ και αποκαλύπτει το μέγεθος της έλλειψης συντονισμού και αποφασιστικότητας και από τις δύο πλευρές.
Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Το Mirage F 1 CG αποσύρθηκε από την Πολεμική Αεροπορία το καλοκαίρι του 2003. Λίγες ημέρες μετά την τελετή απόσυρσης στην Τανάγρα, πηγές του ΓΕΑ ανέφεραν ότι και τα 24 αεροσκάφη του τύπου επρόκειτο να πουληθούν, χωρίς να δώσουν καμία περαιτέρω διευκρίνιση η λεπτομέρεια… Ποια χώρα θα τα αγόραζε και σε ποια τιμή;
Εκείνη την εποχή το μαχητικό βρισκόταν σε υπηρεσία σε αρκετές αεροπορικές δυνάμεις. Οι Ισπανοί είχαν ήδη υλοποιήσει ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού στα δικά τους 48 F1C και -E και σε άλλα τέσσερα διθέσια, το οποίο δεν περιλάμβανε αντικατάσταση του ραντάρ Cyrano IV αλλά μερική αναβάθμισή του, έχοντας αγοράσει 11 Mirage F1 EDA και δύο διθέσια -DDA από το Κατάρ και άλλα πέντε -CK από το Κουβέιτ.
Για να σας δώσουμε μία ενδεικτική τιμή κόστους για μεταχειρισμένα Mirage F 1 εκείνη την περίοδο, η Ισπανία είχε ενδιαφερθεί και για την αγορά 12 Mirage F1CJ και ενός διθέσιου -Β από την Ιορδανία, με κόστος 100 εκατομμυρίων δολαρίων… Από την άλλη πλευρά ο εκσυγχρονισμός των 52 Mirage F1C/E/B της Ισπανικής Αεροπορίας, κόστισε 96 εκατομμύρια δολάρια.
Εντός της δεκαετίας του ‘90 η κατασκευάστρια των Mirage F1, Dassault Aviation, είχε προτείνει στην Ελλάδα και την Πολεμική Αεροπορία να αγοράσει τα 25 μαχητικά που διατηρούσε η τελευταία σε υπηρεσία, με αντάλλαγμα 12 (;) Mirage 2000. Είχε επίσης εξεταστεί και το ενδεχόμενο εκσυγχρονισμού των Mirage F 1CG με το ελάχιστο δυνατό κόστος.
Δηλαδή μερική αναβάθμιση του ραντάρ Cyrano IV όπως και στα ισπανικά αεροσκάφη, εγκατάσταση συστήματος INS/GPS και πιστοποίηση του ΑΜ-39 Exocet, έτσι ώστε ο τύπος να λειτουργήσει ώς πλατφόρμα προσβολής στόχων επιφανείας (TASMO).
Τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε… Το 2003 δε, με την προαίρεση (option) της σύμβασης που υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2000 (προμήθεια 15 Mirage 2000-5Mk.2 και εκσυγχρονισμός άλλων 10 Mirage 2000EG) για τον εκσυγχρονισμό του συνόλου των παλιών Mirage 2000EG και την συμπληρωματική προμήθεια τριών ακόμη καινούριων αεροσκαφών, ακόμη σε ισχύ (μέχρι το 2006 που έκλεισε η γραμμή παραγωγής…), ήταν λογικό η ελληνική πλευρά να αποσύρει τα Mirage F1CG και να κατευθύνει τα πολύτιμα κονδύλια που θα διέθετε στα Mirage 2000.
Τελικά ούτε και αυτό έγινε με τα γνωστά αποτελέσματα… Η λογική λοιπόν υπαγόρευε τον εκσυγχρονισμό του συνόλου των Mirage 2000EG στο επίπεδο -5 με κόστος 19 περίπου εκατομμυρίων ευρώ (τότε…) ανά μονάδα, με παράλληλη πιστοποίησή τους για την αξιοποίηση του ΑΜ-39 Exocet και όχι τη δέσμευση κονδυλίων για τον εκσυγχρονισμό και την διατήρηση άλλου ενός παλαιού τύπου μαχητικού σε υπηρεσία.
Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι ήδη είχαν δαπανηθεί σημαντικά κονδύλια για την παράταση της επιχειρησιακής ζωής των γηραιών και καυσιμοβόρων RF-4E, αλλά και για τον εκσυγχρονισμό 36 F-4E Phantom II. Tα τελευταία παραδίδονταν εκείνη την εποχή ως F-4E AUP στις 338 και 339 Μοίρες έχοντας κοστίσει 315 εκατομμύρια δολάρια…
Δεν είχε καμία βάση επομένως η διατήρηση άλλου ενός τύπου μαχητικού δεύτερης γενιάς σε υπηρεσία. Κατά συνέπεια κακώς δεν ανταλλάχθηκαν τα Mirage F 1CG στη δεκαετία του ‘90 με τα μισά Mirage 2000 που μας πρότεινε η Dassault και καλώς υπήρχε η πρόθεση να πουληθούν, μετά την απόσυρση τους από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας το 2003. Και αυτό όμως δεν έγινε… Τα περισσότερα βρίσκονται ακόμη στην Τανάγρα!
Τα ισπανικά εκσυγχρονισμένα Mirage F 1M όπως ονομάστηκαν, μαζί με τα γαλλικά Mirage F 1CR αποσύρθηκαν οριστικά την περίοδο 2013-2014. Μόνο η Αεροπορία του Μαρόκου αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό 27 Mirage F 1CH και διθέσιων BH αργότερα, το 2007, ενώ 26 από τα εκσυγχρονισμένα Mirage F 1M (22 μονοθέσια και τέσσερα διθέσια) αγοράστηκαν το 2018 από την Draken International στις ΗΠΑ. Για να έρθουμε ξανά στα δικά μας, τα Mirage F 1CG δεν αντιμετώπιζαν δομικά προβλήματα και είχαν πολλές ακόμη ώρες ωφέλιμης πτητικής ζωής.
Δεν γνωρίζουμε αν προορίζονταν να πουληθούν στην Κυπριακή Δημοκρατία ή όχι. Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι το πακέτο εκσυγχρονισμού που αγόρασαν οι Μαροκινοί ήταν διαθέσιμο το 2003 και αυτό θα μπορούσε η Κύπρος να το εκμεταλλευτεί. Και μαζί με αυτή και η Ελλάδα.
Ήταν υψηλού κόστους δεδομένου ότι το Μαρόκο κατέβαλλε 420 εκατομμύρια δολάρια (15,5 εκατομμύρια δολάρια ανά αεροσκάφος…), αλλά ήταν πλήρες καθιστώντας το παλιό μαχητικό απόλυτα αξιόμαχο για τα επόμενα 20 τουλάχιστον χρόνια.
Ακριβώς όπως αυτό του εκσυγχρονισμού των -EG σε -5 που περιλάμβανε ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας και τις πιστοποιήσεις των όπλων… Παράλληλα το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του Mirage F 1 που τελικά υλοποίησε το Μαρόκο, το καθιστούσε και απόλυτα “συμβατό” με τα Mirage 2000-5 και Rafale, αφού του προσέδιδε τη δυνατότητα αξιοποίησης των ίδιων όπλων, περιλαμβάνοντας:
>Αντικατάσταση του ραντάρ Cyrano IV με το Thales RC400 που ονομάστηκε RDY-3. Είναι έκδοση του RDY-2 που φορούν τα -5 και -9, μικρότερου βάρους (115 κιλά) και με μικρότερης διαμέτρου κεραία. Η ακτίνα εντοπισμού ιπτάμενων στόχων κατά συνέπεια είναι κατά 20% περιορισμένη σε σχέση με το RDY-2, του οποίου όμως έχει όλες τις λειτουργικές διαμορφώσεις. Πανομοιότυπες…
>4% περισσότερη ώση (από 7200 κιλά στα 7500) και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής μέσω της αντικατάστασης του συμπιεστή (compressor) και του τμήματος υψηλής πίεσης (HP) του στροβίλου (turbine) στον κινητήρα Snecma Atar 9K50
>Εντελώς νέο πιλοτήριο με δυο οθόνες LCD, Head-Up Display με UFCP (Up Front Control Panel), δυο mini-LCD (για το RWR και τον τεχνητό ορίζοντα) καθώς και full HOTAS χειριστήρια
– ΙΝS/GPS Sagem Sigma 95
– Ψηφιακή αρτηρία διασύνδεσης συστημάτων – όπλων MIL – STD – 1553B
– Φωτισμός πιλοτηρίου και εξωτερικός, συμβατός με ΔΝΟ (διόπτρες CN2H-AA Mk II).
– Νέο εκτινασσόμενο κάθισμα (Zero-Zero).
– Υπολογιστής αποστολής.
– Ψηφιακό RWR από την Thales
– Ζεύξη δεδομένων
– Εκτοξευτές αναλωσίμων Corail και Phimat.
– Ατρακτίδιο ECM, PAJ-FA.
– Ατρακτίδιο στοχοποίησης Damocles της Thales.
– Όπλα: Matra R550 Magic-II, MICA IR/EM, AIM-9L/M, AM39 Exocet, Armement Air-Sol Modulaire (AASM) SBU-38/-54/-64 HAMMER (Highly Agile Modular Munition Extended Range) καθοδήγησης GPS/INS και GPS/INS+IIR, Paveway.
Ο εν λόγω εκσυγχρονισμός που είναι προϊόν της Thales σε συνεργασία με τη SAGEM μέσω της κοινοπραξίας ASTRAC (Association Sagem Thales pour la Rénovation d’Avions de Combat), δεν ήταν εμπορικά επιτυχής, λόγω του κόστους του σε συνδυασμό με την παλαιότητα του Mirage F 1.
Και όταν λέμε παλαιότητα, δεν εννοούμε τη δομική του ακεραιότητα.
Εννοούμε το ότι σε σχέση με το F-16 που αποτελούσε και αποτελεί το μέτρο σύγκρισης για τα μονοκινητήρια μαχητικά, είχε ως μειονεκτήματα τον ασθενέστερο κινητήρα και τη μικρότερη ακτίνας μάχης (Combat Radius). Παρά το γεγονός αυτό, τα ελληνικά Mirage F 1CG θα μπορούσαν να εκσυγχρονιστούν στο επίπεδο αυτό (ΜF 2000) υπό την προϋπόθεση ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα κάλυπτε το κόστος.
Η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να τα παραχωρήσει δωρεάν και να συνεχίσει να τα χρησιμοποιεί ενταγμένα στη δύναμη της 342 Μοίρας, αξιοποιώντας τα ίδια όπλα με αυτά των Mirage 2000.
Θα μπορούσε επίσης να μοιραστεί το λειτουργικό κόστος της Μοίρας με την Κυπριακή Δημοκρατία, εκπαιδεύοντας παράλληλα Κύπριους τεχνικούς και ιπταμένους.
Θα κάλυπτε κατά τον τρόπο αυτό με άμεση αντιπλοϊκή δυνατότητα την περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, πλαισιώνοντας τα Mirage 2000, δίνοντας παράλληλα στην Κυπριακή Δημοκρατία την ευκαιρία να εμπλακεί σε αεροπορικές επιχειρήσεις με εξαιρετικά χαμηλό (μοιρασμένο…) κόστος.
Με τα “αν” όμως δεν γράφεται Ιστορία. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσο εύκολο ή πόσο δύσκολο, από κάθε άποψη, θα ήταν ένα τέτοιο εγχείρημα.
Θα κάλυπτε κατά τον τρόπο αυτό με άμεση αντιπλοϊκή δυνατότητα την περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, πλαισιώνοντας τα Mirage 2000, δίνοντας παράλληλα στην Κυπριακή Δημοκρατία την ευκαιρία να εμπλακεί σε αεροπορικές επιχειρήσεις με εξαιρετικά χαμηλό (μοιρασμένο…) κόστος.
Με τα “αν” όμως δεν γράφεται Ιστορία. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσο εύκολο ή πόσο δύσκολο, από κάθε άποψη, θα ήταν ένα τέτοιο εγχείρημα.
Γνωρίζουμε όμως ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί, ενώ το ίδιο μπορεί να γίνει και σήμερα…
Απόφαση χρειάζεται, λύσεις υπάρχουν. Τα κόστη είναι σαφώς μεγαλύτερα βέβαια… Παρά το γεγονός αυτό, μετά από συμφωνία των δύο κυβερνήσεων η κυπριακή πλευρά θα μπορούσε να αναλάβει να καλύψει το ήμισυ του κόστους εκσυγχρονισμού των ελληνικών Mirage 2000EG και την προμήθεια πρόσθετων μεταχειρισμένων αεροσκαφών (άλλα οκτώ για να συγκροτηθεί μία ενισχυμένη Μοίρα…), καθώς και την προμήθεια πρόσθετων όπλων.
Ποιών όπλων; Αυτών… που πάνε μακρυά (Meteor, SCALP EG, Exocet) και πλήττουν στόχους στον αέρα, το έδαφος και την επιφάνεια της θάλασσας με μεγάλη ακρίβεια…
Αυτό τουλάχιστον εννοούμε εμείς ως Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Συνεργασία σε κάθε τομέα και σε κάθε επίπεδο, όπου είναι δυνατό. Και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για κάθε πλευρά. Σίγουρα ως διαδικασία θα πολεμηθεί από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Κάτι που θεωρείται απόλυτα αναμενόμενο για πολλούς λόγους.
Η Ελλάδα και η Κύπρος όμως, εκτός από το ότι αντιμετωπίζουν την ίδια απειλή, είναι και χώρες – μέλη της Ε.Ε. και με το διεθνές δίκαιο με το μέρος τους. Τι έχουν να χάσουν ή να φοβηθούν; Κι όσοι πηγαίνοντας στα σίγουρα έβγαζαν λογαριασμό υλοποίησης του ΕΑΧ μερικά δισεκατομμύρια ευρώ, θα πρέπει να ξαναδούν τους υπολογισμούς τους.
Απόφαση χρειάζεται, λύσεις υπάρχουν. Τα κόστη είναι σαφώς μεγαλύτερα βέβαια… Παρά το γεγονός αυτό, μετά από συμφωνία των δύο κυβερνήσεων η κυπριακή πλευρά θα μπορούσε να αναλάβει να καλύψει το ήμισυ του κόστους εκσυγχρονισμού των ελληνικών Mirage 2000EG και την προμήθεια πρόσθετων μεταχειρισμένων αεροσκαφών (άλλα οκτώ για να συγκροτηθεί μία ενισχυμένη Μοίρα…), καθώς και την προμήθεια πρόσθετων όπλων.
Ποιών όπλων; Αυτών… που πάνε μακρυά (Meteor, SCALP EG, Exocet) και πλήττουν στόχους στον αέρα, το έδαφος και την επιφάνεια της θάλασσας με μεγάλη ακρίβεια…
Αυτό τουλάχιστον εννοούμε εμείς ως Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Συνεργασία σε κάθε τομέα και σε κάθε επίπεδο, όπου είναι δυνατό. Και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για κάθε πλευρά. Σίγουρα ως διαδικασία θα πολεμηθεί από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Κάτι που θεωρείται απόλυτα αναμενόμενο για πολλούς λόγους.
Η Ελλάδα και η Κύπρος όμως, εκτός από το ότι αντιμετωπίζουν την ίδια απειλή, είναι και χώρες – μέλη της Ε.Ε. και με το διεθνές δίκαιο με το μέρος τους. Τι έχουν να χάσουν ή να φοβηθούν; Κι όσοι πηγαίνοντας στα σίγουρα έβγαζαν λογαριασμό υλοποίησης του ΕΑΧ μερικά δισεκατομμύρια ευρώ, θα πρέπει να ξαναδούν τους υπολογισμούς τους.
Εκτός κι αν στόχος ήταν το να “τεκμηριωθεί” ότι “η Κύπρος κείται μακράν”…
https://www.defence-point.gr/news/mirage-f-1cg-i-chameni-eykairia-tis-kyproy-meso-eax-ki-omos-mporoyse
Comments